આઈસીયુ: આઇસીયુ ૬૮ વર્ષ પહેલા અસ્તિત્વમાં નહોતું, આ મહામારી પછી દુનિયામાં થઇ શરૂઆત..
જ્યારે પણ તબીબી કટોકટી હોય છે, ત્યારે મશીન ગંભીર રીતે બીમાર લોકોનું જીવન બચાવે છે. એક સમયે, આ મશીન આવા જ એક રોગચાળા દરમિયાન બનાવવામાં આવ્યું હતું. બધાં જ સંભાળ એકમો અને યાંત્રિક વેન્ટિલેશન મશીનો વિશ્વમાં આ રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યા હતાં. આજે, વિશ્વભરની હોસ્પિટલો તેનો ઉપયોગ કરે છે અને કોવિડ-૧૯ના કોરોનાવાયરસથી ફેલાતા રોગચાળાની સારવારમાં તેની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા છે. કોરોના કટોકટીના આ યુગમાં, આઇસીયુ અને વેન્ટિલેટરની મહત્વની ભૂમિકા માટે નામ આપવામાં આવ્યાં છે, પરંતુ આ મશીનો ૬૮વર્ષ પહેલાં અસ્તિત્વમાં નહોતા. ૧૯૫૨માં, કોરોના વાયરસ જેવો જ રોગચાળો ફેલાયો, જેમાં હજારો લોકો શ્વસન નિષ્ફળતાને કારણે મૃત્યુ પામ્યા. આ રોગ પોલિયો હતો.
૬૮ વર્ષ પહેલાં
ડેનમાર્કના કોપનહેગનમાં ૫૦૦ પથારીવાળી બ્લેગડૈમ હોસ્પિટલના ડોકટરો અને નર્સો દર્દીઓના સંખ્યાઓથી એટલા લાચાર હતા કે તેઓ તેમની મદદ કરવામાં અસમર્થ હતાં. આ દર્દીઓમાં મોટાભાગના બાળકો હતાં. તે સમયે, પોલિયો એ ગંભીર વાયરલ ઇન્ફેક્શન (વાયરસ ઇન્ફેક્શન) હતું, જેનો કોઈ ઈલાજ નહોતો. ઘણા લોકોને કોઈ લક્ષણો વિના આ વાયરસનો ચેપ લાગ્યો હતો. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, વાયરસ કરોડરજ્જુ અને મગજની ચેતા પર હુમલો કરી રહ્યો હતો. આનાથી દર્દી લકવાગ્રસ્ત થવાનું જોખમ હતું, ખાસ કરીને પગમાં. યુકે હેલ્થ સર્વિસ અનુસાર, શ્વસનતંત્રના સ્નાયુઓને લકવાગ્રસ્ત આઘાતની ઘટનામાં આ રોગ જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. છેલ્લી સદીના મધ્યમાં, કોપનહેગન એ પોલિયો રોગચાળા દ્વારા સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાંનો એક હતો.
પોલિયો રોગશાસ્ત્ર
જર્નલ નેચરના એક લેખ મુજબ, “પોલિયોથી સંક્રમિત ૫૦ લોકો દરરોજ બ્લેગડૈમ હોસ્પિટલમાં આવતા હતાં. દરરોજ ૬ થી ૧૨ લોકો શ્વસનમાર્ગની નિષ્ફળતા અનુભવતા હતાં.” “મોટાભાગના દર્દીઓ જે રોગચાળાના પ્રથમ અઠવાડિયામાં આવતા હતાં, તેમાંથી ૮૭ ટકા પોલિયોની ચેપની સ્થિતિમાં હતાં. જ્યારે વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના મગજ અથવા શ્વાસને નિયંત્રિત કરતી નર્વ પર હુમલો કરી રહ્યો હતો. આ દર્દીઓમાંથી અડધાથી વધુ બાળકો હતા.”
પરંતુ એક ડોક્ટરે સમસ્યા હલ કરી અને આધુનિક તબીબી વિજ્ઞાનના ઇતિહાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ અધ્યાય લખ્યો. ડેનિશ ડોક્ટર બીજોર્ન આજે ઇબસેન આમ તો વ્યવસાયથી એનેસ્થેસિયાના નિષ્ણાંત હતાં અને તેમની કારકિર્દીનો લાંબો સમય અમેરિકાના બોસ્ટન ખાતે વિતાવ્યો હતો. તેમણે આપણા દેશના આરોગ્ય સંકટને જોઈને તેને હલ કર્યો અને હજારો લોકોના જીવ બચાવ્યા.
આઈ.સી.યુ. કેમ આટલું મહત્વનું છે?
સ્વિટ્ઝર્લેંડની એક સૌથી મોટી હોસ્પિટલમાં કોરોના વાયરસથી સંક્રમિત લોકોની દેખરેખ કરનાર ડોક્ટર ફિલિપ જેન્ટ જણાવે છે કે, “જે દર્દીઓના મહત્વપૂર્ણ અંગો કાર્ય કરવાનું બંધ કરે છે અને તેમને જીવન સહાયક સિસ્ટમની સહાયતાની જરૂર હોય છે.” કારણ કે તેમાં દર્દીના જીવને જોખમ હોય છે.” આઇસીયુમાં દર્દીની સ્થિતિ પર નજર રાખી શકાય છે અને જરૂરિયાત મુજબ સારવાર બદલી શકાય છે. દર્દીની વિશેષ કાળજી ફક્ત આઇસીયુમાં જ લઈ શકાય છે. હોસ્પિટલના આ ભાગમાં દર્દી દીઠ ડોકટરો અને નર્સનો ગુણોત્તર સૌથી વધુ છે.
ખાસ કરીને ડોકટરો કે જેઓ દર્દીઓને આઇસીયુમાં દાખલ જોઈ રહ્યા છે તે ખૂબ લાયક હોય છે. “કદાચ તેથી જ આઈસીયુને ઇન્ટેન્સિવ મેડિસિન પણ કહેવામાં આવે છે. અહીંના દર્દીઓની વિશેષ કાળજી લેવામાં આવે છે અને ઉચ્ચ ધોરણની સ્વચ્છતા જાળવણી કરવામાં આવે છે. કિડની, હૃદય અને શ્વસનતંત્રની નિષ્ફળતાના કિસ્સામાં આ મશીનોની ઉપલબ્ધતા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બને છે. ડોક્ટર ફિલિપ જેન્ટ કહે છે, “ઘણી વખત લોકો શ્વાસ લેવાની તકલીફથી પીડાય છે. આ સમસ્યાઓ ફેફસાં સાથે સંબંધિત છે. તેથી આઇસીયુમાં દાખલ દર્દીઓ શ્વાસ લેવાની સહાયથી કૃત્રિમ રીતે શ્વાસ લઇ શકે છે.”