હાથ જોડવાની પ્રક્રિયા કેવી રીતે શરૂ થઈ હતી? શું તે હવે કાયમ માટે સમાપ્ત થઈ જશે?
દુનિયામાં પ્રથમ વાર ક્યારે અને શા માટે હાથ મિલાવવામાં આવ્યા હશે? શું ક્યારેય તમારા મનમાં આ પ્રશ્ન થયો છે? જો હા કે નહીં, તો પણ હવે જાણો કે કેવી રીતે અને કઈ રીતે આ વલણ સમગ્ર વિશ્વમાં લોકપ્રિય બન્યું હતું. આ ઉપરાંત એ પણ જાણો કે કોવિડ 19 પછીના રોગચાળામાં આ વલણનો કેટલો અવકાશ રહેશે.
એકબીજા સાથે હાથ મિલાવવાની (Handshake) પ્રથા થોડા હજાર વર્ષો જૂની છે, પરંતુ હવે એવી આશંકા છે કે કોરોના વાયરસના (Corona Virus) ચેપ પછી આ પ્રથા દુનિયામાં સમાપ્ત થઈ જશે. વ્હાઇટ હાઉસ ઓફ અમેરિકા (USA) ના કોવિડ 19 ટાસ્ક ફોર્સના સભ્ય ડો. એંથની ફોકીએ પણ કહ્યું છે કે હવે હાથ ન મિલાવવા જોઈએ. જો કે, તે જાણવું રસપ્રદ છે કે વિશ્વના આ સૌથી લોકપ્રિય વલણોમાંથી આ એકની કેવી રીતે શરૂઆત થઈ અને હવે તેનું ભવિષ્ય અસ્પષ્ટ થઈ રહ્યું છે.
મોંમાં રામ, બગલમાં છરી ..!
હાથ મિલાવવા એ સદીઓ જૂનો (Ancient) રિવાજ છે, પરંતુ તેની રજૂઆત વિશે અસ્પષ્ટતાઓ છે. હિસ્ટ્રી.કોમ અનુસાર, એક લોકપ્રિય સિદ્ધાંત (Theory) છે કે જેની શરૂઆત શાંતિ વ્યક્ત કરવાના હેતુથી થઈ હતી. ખાલી જમણો હાથ આગળ કરીને બે લોકો એવું દર્શાવતા હતા કે તેઓએ કોઈ શસ્ત્ર છુપાવ્યું નથી. આ ઉપરાંત, હાથ પકડીને ઉપરથી નીચે તરફ આગળ હલાવતા, જો કોઈ છરી અથવા અન્ય હથિયાર કપડાંની બાંયમાં અંદરથી છુપાયેલું હોય, તો તે બહાર પડી જાય.
કસમ – વાયદા, પ્રેમ – વફાદારી બધું..
બીજો સિદ્ધાંત (Theory) એ પણ રહ્યો છે કે પ્રતિબદ્ધતા અથવા સંકલ્પ જેવા ઇરાદા દર્શાવવાના હેતુથી આ શ્રેણી શરૂ થઈ હોવી જોઈએ. જ્યારે બે લોકો એકબીજાના હાથ પકડે છે, ત્યારે તેઓ એ બતાવે છે કે તેમનો સંબંધ મજબૂત છે અને તેઓ જે કહી રહ્યા છે તે મહત્વપૂર્ણ છે. ઇતિહાસકાર વોલ્ટર બકર્ટના મતે, કોઈપણ સમજૂતી ઝડપથી અને સ્પષ્ટતા સાથે આવી રીતે જાહેર થઈ શકે છે.
હિસ્ટ્રી. કોમ મુજબ, 9 મી સદી ઈસા પૂર્વની એક મૂર્તિમાં ઈસાયરરિયન રાજા અને બેબીલોનના રાજાના હાથ મિલાવતા કોતરવામાં આવ્યા હતા.
જાણો કેટલી સદીઓ પસાર થઈ ગઈ..!
હાથ મિલાવવાનો સૌથી જૂનો પુરાવો પ્રારંભિક પૂર્વે 9 મી સદી પૂર્વેની કોતરણીમાં મળી આવ્યા છે. હિસ્ટ્રી. કોમ અનુસાર, આ કોતરકામમાં, એસાયરિયન રાજા અને બેબીલોનનો રાજા હાથ મિલાવતા કોતરવામાં આવ્યા છે. આ ઉપરાંત, ઇટાલિયન મહાન કવિ હોમર ઇલિયડ અને ઓડિસી જેવા અમર સર્જનોમાં નિશ્ચય અને વિશ્વાસ દર્શાવવા માટે ઘણી વખત હાથ મિલાવવાનો ઉલ્લેખ કરે છે.
આ ઉપરાંત, ઇ.સ.પૂ. પૂર્વે પાંચથી ચાર સદીઓના સમયગાળામાં ગ્રીક અંતિમવિધિમાં હાથ જોડવાના પ્રતીકો મળી આવ્યા છે. રોમન સમયગાળાના કેટલાક સિક્કાઓમાં પણ હાથ જોડવાના પ્રતીકો દોરવામાં આવ્યા છે.
હર દોસ્ત હાથ મિલાવવા વાળા હોતા નથી..!
ડીપઇંગલિશ. કોમ અનુસાર, રોમન સમયમાં હાથ મિલાવવાની પ્રથા ખરેખર બાજુઓ પકડવાની હતી. બાજુઓ પકડીને એકબીજાની પાસેના રાખેલા હથિયારોની તપાસ કરતા હતા. આ શ્રેણીની શરૂઆત અંગે, આ લેખમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તેની શરૂઆત મધ્યયુગીન યુરોપમાં થઈ હતી.
અને આ તો તાજેતરની જ વાત છે..!
પ્રાચીન સમયમાં, હાથ મિલાવવાનો સંદર્ભ ઘણા અર્થોમાં જોવા મળે છે, પરંતુ આ પ્રથા આધુનિક વિશ્વમાં રોજિંદા રીતે લગભગ 300 વર્ષ જુની છે. 17 મી સદીમાં, ધાર્મિક સંગઠનના કેટલાક લોકોનું માનવું હતું કે હાથ મિલાવવાની રીત નમવું અને ટોપી ઉતારીને અભિવાદન કરતાં વધુ સમાનતા ધરાવે છે. 1800 મી સદી સુધીમાં તો હાથ જોડવા વિશે નિયમો અને માર્ગદર્શિકા બનાવવામાં આવી હતી.
હવે જુઓ, તમારા હાથ જરા દૂર રાખો..!
કોવિડ 19 ના આ સમયે હવે એવી આશંકા સેવાઈ રહી છે કે આ સદીઓ જૂની પ્રથા પૂરી થઈ શકે, જેથી ચેપને રોકી શકાય. પરંતુ, હવે અત્યારે જ નહીં પરંતુ અગાઉ, પણ આવી આશંકાઓ ઘણી વખત વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. 1920 ના દાયકામાં નર્સિંગ અંગેના અમેરિકન પેપર્સના લેખમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે લોકો સાથે હાથ મિલાવતા બેક્ટેરીયલ ચેપ લાગતો હતો, તેથી તે સમયે અમેરિકનોને પોતાના જ બે હાથ જોડીને અભિવાદન કરવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી, જેમ ચીની લોકો કરે છે.
આ પ્રકારના સૂચનો અને સલાહ સમયે-સમયે આવતા રહ્યા છે. 2015 માં, યુસીએલએની એક હોસ્પિટલે તેના આઈસીયુમાં ‘હેન્ડશેક ફ્રી’ ઝોન બનાવ્યું, જે હાથ ન મિલાવવાનો એક મજબૂત સંદેશ હતો.
એકબીજાના ગાલ પર ચુંબન કરવા અને મૂક્કો મારવા જેવી શુભેચ્છાઓ પણ ભવિષ્યમાં ઓછા પ્રચલિત થવાની સંભાવના છે.
હાથ પણ મિલાવો નહીં અને ગળે પણ મળશો નહીં..!
કોરોના વાયરસના વૈશ્વિક રોગચાળા પછી, માત્ર અમેરિકા જ નહીં પરંતુ ઘણા દેશો લોકડાઉન હળવા કરી રહ્યા છે, પરંતુ સામાજિક અંતરને અનુસરવાની સૂચના આપી રહ્યા છે. નિષ્ણાતોને ટાંકતા બીબીસીના લેખમાં, સંભવ છે કે વિશ્વ બે પ્રકારના લોકોમાં પણ વહેંચાઈ જાય, એક જે સ્પર્શને યોગ્ય સમજે છે અને બીજો જે માને છે કે અંતર કે દુરી રાખવી યોગ્ય છે. જો આવું થાય છે, તો કેટલાક ગંભીર માનસિક વિકાર જોઈ શકાય છે.
બસ હવે દૂરથી જ સલામ કરો..!
હેન્ડશેકના વિકલ્પ તરીકે, યુ.એસ. અને યુરોપના ભાગોમાં ફિસ્ટ બમ્પનું વલણ વધી રહ્યું હતું, પરંતુ કોવિડ 19 રોગચાળા પછી વિશ્વમાં, તે એટલું લોકપ્રિય ન હોઈ શકે કારણ કે તે સ્પર્શ અંતર માટે હશે, તે હવામાં એક તરંગ છોડશે. આવી સ્થિતિમાં, નમસ્તે, અભિવાદન, સલામ અથવા તમારી છાતી પર તમારા પોતાના હાથ રાખીને, શુભેચ્છાની અપેક્ષા વધુ સામાન્ય થશે. ગાલને ચુંબન કરવું એ વધુ પોતાનપણું નહિ પરંતુ વધુ ભયનો ખતરો છે.
Source: News18
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યુઝ અને વાતો રિપોર્ટરે રિપોર્ટ કરેલા છે અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી લેવામાં આવેલા છે કે જે દરેક લેખના અંતમાં આપેલો જ હોય છે. અમારો પ્રયત્ન તમને શ્રેષ્ઠ માહિતી સતત પહોંચાડવાનો છે અને રહેશે. આ ન્યુઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે-તે લેખક (રિપોર્ટર) તથા સોર્સની રહેશે ન્યુઝ ગુજરાત વેબસાઈટ કે પેજની રહેશે નહીં.
આપણું પેજ “ન્યુઝ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ ન્યુઝ ગુજરાત