શું તમને પણ આખો દિવસ આવ્યા કરે છે ઉંઘ…? તો એકવાર વાંચો અને જાણો ખતરનાક બીમારીથી બચવાના ઉપાય
આજના પાર્ટ-લાઇફમાં બધા થાકી જાય છે. ખાવા-પીવા થી માંડી ને આખી દિનચર્યા સુધી આવા ફેરફારો થયા છે, હવે મોટાભાગ ના લોકો ઊંઘની ફરિયાદ કરે છે. કેટલાક લોકો ખૂબ ઓછી ઊંઘ લે છે, જ્યારે કેટલાક સામાન્ય કરતા વધુ ઊંઘે છે. વળી, ઘણા લોકો વારંવાર ઊંઘ ગુમાવે છે, અને પછી ફરીથી ઊંઘવામાં મુશ્કેલી પડે છે. ઊંઘ ને લઈને અનિયાના મિટ્ટાના ઘણા કારણો છે.
ઊંઘ માત્ર આપણા આરામ માટે જ આવશ્યક નથી, પરંતુ તમારી ઊર્જા ને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે પણ આવશ્યક છે. એટલા માટે કહેવામાં આવે છે કે દરેક ને આઠ થી દસ કલાક ની ઊંઘ લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. પરંતુ, હાલના સમયે તણાવ પ્રવર્તી રહ્યો છે. છેલ્લાં બે વર્ષ થી અમે એવી દુનિયામાં જીવીએ છીએ જે આપણે હજી સુધી જોઈ ન હતી. આ બધા તણાવ આજકાલ લોકોમાં ઊંઘની સૌથી મોટી સમસ્યાઓ નું કારણ બને છે. તેમાં ઘણા લક્ષણો છે.
સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે આપણને બધાને અમુક સમયે ઉંઘવામાં તકલીફ પડે છે. વારંવાર ઉંઘ બ્રેક થાય છે, અને એકવાર રાત્રે ઉંઘ તૂટી જાય છે, તે ફરીથી સરળતાથી ઉંઘ ન લેવાનું પણ લક્ષણ છે. ઘણી વખત એવું પણ બને છે કે સખત મહેનત કર્યા પછી ઉંઘ આવી જાય તો પણ તે જલ્દી ઉંઘી જવાનું લક્ષણ છે. આ પછી, તમે આખો દિવસ થાક અનુભવો છો.
એ જ રીતે ઊંઘ ના કેટલાક જુદા જુદા લક્ષણો હોઈ શકે છે. જેમ કે વધુ પડતી ઊંઘ લેવી. કેટલાક કિસ્સાઓમાં આઠ થી દસ કલાક ની ઊંઘ પછી પણ એવું લાગે છે કે ઊંઘ બિલકુલ પૂરી થતી નથી. આ ઉપરાંત ઘણા લોકો ઊંઘવાની કે સૂવાની વગેરે ની ફરિયાદ કરે છે. આ બધા લીપ ડી સેડેશનના લક્ષણો છે.
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, લીપ ડિસઓર્ડર પણ શ્વાસ લેવામાં ઝડપ કરે છે. કેટલીક વાર શારીરિક બીમારી અથવા શ્વસન માર્ગ ની સમસ્યાને કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે, અને પછી અચાનક નિદ્રાહીનતા પેદા થાય છે. જો આ સમસ્યાઓ ઘણી રાત સુધી ચાલે છે, તો તમારે સમજવું જોઈએ કે તમે સ્લિપ ડિસઓર્ડર થી પીડાઈ રહ્યા છો. પરંતુ એ પણ સમજવું જોઈએ કે જો સતત ત્રણ મહિના સુધી અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછી ત્રણ દિવસ આવી સમસ્યા થાય તો આવી વ્યક્તિ ને સ્લીપ ડિસઓર્ડર, ઊંઘ ને લગતી બીમારી હોય છે.
શું જીવનશૈલી પણ સ્લિપ ડિસઓર્ડર નું કારણ બની રહી છે ?
શિફ્ટ અથવા જેટ લેગ અથવા કોઈપણ પ્રકાર ની ભારે ઘટાડો પછી થાક પણ સ્લીપ ડિસઓર્ડર ની શ્રેણીમાં ગણવામાં આવે છે. અત્યારે આપણે આપણો સમય બાહ્ય ઘડિયાળ પ્રમાણે પસાર કરીએ છીએ, આપણે આપણું કામ કરીએ છીએ. આપણો નિત્યક્રમ આ પ્રમાણે ચાલે છે. એ જ રીતે, આપણા શરીરમાં પણ એક ઘડિયાળ છે, જેને આપણે જૈવિક ઘડિયાળ કહીએ છીએ. આ ઘડિયાળ આપણ ને કહે છે કે હવે આપણે ભૂખ્યા છીએ, હવે જમવા નો સમય છે, હવે સૂવાનો સમય છે. મોટાભાગના સમયે બાહ્ય ઘડિયાળ અને જૈવિક ઘડિયાળ વચ્ચે સંપૂર્ણ સંતુલન હોય છે.
શું તણાવ અથવા હતાશા પણ સ્લિપ ડિસઓર્ડર માટેના પરિબળો છે?
તણાવ, પ્રામાણિકતા અથવા હતાશા આપણી લાગણીઓ ને ખૂબ વધારે છે. આ કારણે રાત્રે સૂવા જઈએ ત્યારે મન ચાલે છે. આવી સ્થિતિમાં મનને આરામ મળતો નથી. અને જ્યારે શરીરને આરામ ન મળે ત્યારે મનને આરામ કેવી રીતે મળી શકે ? આજકાલ, તણાવપૂર્ણ જીવન અને નિયમિત સુપશુદ્ધિ સ્લિપ ડિસઓર્ડર ના કેસોમાં વધુ વધારો થયો છે.
હવે મોટા ભાગનો સમય લોકોએ સ્ક્રીન પર વિતાવ્યો છે. શું તે ઊંઘને પણ અસર કરે છે ?
એબ્સોલ્યુટ. લીપ હાઇજીન નામની પ્રક્રિયા પણ છે, જેનું આપણે બધાએ પાલન કરવું જોઈએ. આ પ્રક્રિયા નો પહેલો નિયમ એ છે કે સૂતા પહેલા લેપટોપ, મોબાઇલ, ટેબ, ટીવી વગેરે જેવી સ્ક્રીન પર થી સંપૂર્ણપણે દૂર કરો. આ એટલા માટે છે કારણ કે સ્ક્રીન આપણી આંખોમાં સીધો પ્રકાશ લાવે છે. આ પ્રકાશ ને કારણે આપણા શરીરમાં ઊંઘ માટે જે હોર્મોન્સ બનવા જોઈએ તે રચાય નહીં. આ કારણે આપણે સૂઈ શકતા નથી. આવી સ્થિતિમાં, આપણે જેટલો સમય સ્ક્રીન પર વિતાવીશું, એટલી મોડી આપણી ઉંઘ આવશે.
સ્લીપ ડિસઓર્ડર કેટલા પ્રકારના હોય છે ?
ઉંઘ ની વિકૃતિઓ ઘણા પ્રકારની હોય છે. આમાં સૌથી સામાન્ય અનિદ્રા એટલે કે નિંદ્રાહીનતા છે. આનો અર્થ એ છે કે પથારી પર પડ્યા પછી પણ લાંબા સમય સુધી ઉંઘ આવતી નથી. વધુમાં વધુ, ઉંઘ ત્રીસ થી પિસ્તાલીસ મિનિટમાં પ્રાપ્ત થવી જોઈએ. ઉંઘ આવે તો પણ તેની એકાગ્રતા નથી. ક્યારેક ઉંઘ બગડે છે. એટલું જ નહીં, આવી સ્થિતિમાં, ઉંઘ સવારે ખૂબ જ જલ્દી ખુલે છે. ધારો કે સામાન્ય રીતે તમને છ થી સાત વાગ્યે ઉઠવાની આદત હોય, પરંતુ અનિદ્રાના કિસ્સામાં, આજે તમે એક થી બે વાગ્યે ઉઠો છો. તે પછી તમે ફરીથી ઉંઘી શકતા નથી.
ઊલટું હાયપરસોમ્નિયા નામનો રોગ પણ છે. આ રોગ થી વધુ ઊંઘ આવે છે. આ બીમારીથી પીડિત લોકોને દસ કલાક ઊંઘ આવે તો પણ પૂરતી ઊંઘ આવતી નથી. ઊંઘ એ નાર્કોલેપ્સી નામનો બીજો રોગ છે. ઊંઘમાં આ રોગ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે. આ પરિસ્થિતિઓ ખૂબ જ હાનિકારક છે.
