કચરાના બદલામાં તમે ખરીદી શકો છો રસોડાથી લઈને બ્યુટી પ્રોડક્ટસ, વાંચો આ લેખ અને જાણો ઇકો-ફ્રેન્ડલી સ્ટાર્ટઅપ વિશે…

શું તમે ઓનલાઇન શોપિંગ થી પણ ટેવાયેલા છો ? જો એવું હોય તો તમારું ઘર પણ વિવિધ પ્રકારના કાગળના કચરાથી ભરેલું હશે. હવે, તમે સાબુ ખરીદો કે પુસ્તકો ઓર્ડર કરો, તેમની સાથે પેકિંગનો ઢગલો આવે છે. મને ખબર નથી કે તેનું શું કરવું. તેને કચરામાં ફેંકી દો કે વેચી દો?

તે લગભગ દરેક ઘરની સમસ્યા છે. હું પણ આવી જ કેટલીક બાબતો ને જોતા મોટો થયો છું. મને યાદ છે કે મહિનામાં એક વાર જંકર ઘરમાં આવતો હતો અને ઘરમાં બધા જૂના અખબારો, બોટલો અને ઘણો સામાન લઈ જતો હતો. પરંતુ હવે આ બધું મારા ઘરમાં થતું નથી. કારણ કે હવે તે મારા માટે કચરો નહીં પણ માલ ખરીદવાનું સાધન બની ગયું છે. હું હવે તેને સંભાળી લઉ છું.

હા, તમે તેને યોગ્ય રીતે વાંચ્યું છે. અમદાવાદનો રહેવાસી હાર્દિક શાહ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટેશન એન્ડ કન્ટ્રોલ એન્જિનિયર છે. તેમણે ઘણા વર્ષોથી આઇટી ક્ષેત્રમાં કામ કર્યું છે. આજે, તે એક ઉદ્યોગસાહસિક છે અને ‘ઇનોવેટ ગ્રીન ટેક્નોલોજીસ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ’ નામનું પોતાનું ક્લીનટેક સ્ટાર્ટઅપ ચલાવી રહ્યો છે. તે એક સ્ટાર્ટઅપ છે જ્યાં ગ્રાહકો તેમના ઘરના કચરા અથવા તેના બદલે કચરાના બદલામાં રિસાયકલ કરેલા ઉત્પાદનો ખરીદી શકે છે.

જાપાનથી આવ્યો વિચાર :

ધ બેટર ઇન્ડિયા સાથે વાત કરતાં હાર્દિક કહે છે, “હું 2011 માં કામ માટે જાપાન ગયો હતો. ત્યાં મેં જોયું કે જાપાનીઓ કચરાનું સંચાલન કેટલું સારું કરી રહ્યા છે. આ સફરે મને પર્યાવરણીય મુદ્દાઓ વિશે વિચારવા માટે મજબૂર કર્યો હતો અને પછી મેં કચરાના વ્યવસ્થાપન પર કામ કરવાનો નિર્ધાર કર્યો હતો. મેં તેના પર સંશોધન કરવાનું શરૂ કર્યું. મેં તકનીકી પર વિશ્વાસ કર્યો અને તેનો લાભ લઈને એપ્લિકેશન બનાવી. ”

તેઓ આગળ જણાવે છે, “મને એવી સિસ્ટમ બનાવવાની પ્રેરણા મળી હતી જે માત્રાત્મક તાણ સાથે ગ્લોબલ વોર્મિંગ ની સમસ્યાને હલ કરવામાં મદદ કરશે.” કોઈ પણ પરિસ્થિતિની ગંભીરતા ને સમજવા માટે, સંખ્યા (પ્રમાણ) માં પરિણામ કહો, લોકો તેના વિશે ગંભીરતાથી વિચારવાનું શરૂ કરે છે. આ ક્લીનટેક કંપની બનાવવાનો વાસ્તવિક હેતુ પર્યાવરણીય સંરક્ષણ ને પ્રાધાન્ય આપવાનો છે. ”

જો આપણે કોઈ પણ બાબતમાં સંખ્યા ઉમેરીએ તો તે વધુ વાસ્તવિક લાગે છે. હાર્દિક સમજાવે છે, “તમારા બાળકને બોર્ડની પરીક્ષામાં મળેલા સ્કોર થી લઈને તમારી કાર ની માઇલેજ સુધી, દરેક જગ્યાએ આ નંબર મહત્વપૂર્ણ છે. ”

“તેનો ઉદ્દેશ વર્તુળાકાર અર્થતંત્રને પાછું લાવવાનો છે”

સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ઉત્પાદન અને વપરાશનું એક મોડેલ છે, જેમાં શક્ય તેટલા લાંબા સમય સુધી હાલના ઉત્પાદનનો પુનઃઉપયોગ, સમારકામ, ભાડે, રિસાયક્લિંગ અથવા નવીનીકરણ નો સમાવેશ થાય છે. તેનાથી ઉત્પાદન નું જીવનચક્ર વધે છે. આનો સીધો અર્થ એ છે કે આપણે એક સમયે જે માલનો ઉપયોગ કરતા હતા, કચરામાં ફેંકી દીધા હતા, તેને ફરીથી ઉપયોગી બનાવીને કચરો ઘટાડવો.

હાર્દિક સમજાવે છે, ” રેખીય અર્થતંત્રમાં, તમે ઉત્પાદન ખરીદતાની સાથે જ ઉત્પાદનનો વ્યવહાર બંધ થઈ જાય છે.” પરંતુ વર્તુળાકાર અર્થતંત્રમાં, તે હંમેશાં ચાલતી પ્રવૃત્તિ હોય છે. આમ કરવા પાછળનો અમારો એકમાત્ર હેતુ શૂન્ય-પશ્ચિમ શહેરો તરફ આગળ વધવાનો છે. ”

કચરો વેચો, જીવનનિર્વાહ ખર્ચ ઘટાડવો

હાર્દિક કહે છે, “જરા કલ્પના કરો કે તમે જે કચરો પેદા કર્યો છે તે વેચીને પર્યાવરણને બચાવવું કેટલું સારું રહેશે, તેમજ તમારા જીવનનિર્વાહ નો ખર્ચ ઘટાડવો પણ કેટલો સારો રહેશે.” આ વર્તુળાકાર અર્થતંત્ર હેઠળ, તમે જે પણ ખરીદ્યું અથવા વેચ્યું તે લેન્ડફિલના વધતા ઢગલાને થોડી રાહત આપશે. ”

તેમની ટીમે આ હેતુ માટે જે એપ્લિકેશન બનાવી છે તે હાલમાં ગૂગલ પ્લે સ્ટોર પર ઉપલબ્ધ છે. આ એપ્લિકેશન ગ્રાહકો, વેસ્ટ કલેક્શન પાર્ટનર્સ, પ્રોડક્ટ ડિલિવરી પાર્ટનર્સ, રિસાયકલર્સ, ઝીરો વેસ્ટ પ્રોડક્ટ ઉત્પાદકો, વિક્રેતાઓ, કારીગરો અને મેન્યુફેક્ચરિંગ બ્રાન્ડ્સને એકબીજા સાથે જોડે છે. હકીકતમાં, એપ્લિકેશન વપરાશકર્તા ને તેમનો કચરો અથવા કચરો વેચવા અને રિસાયકલ કરેલા ઉત્પાદનો ખરીદવા માટે એક પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરે છે.

કચરો વેચીને, શું ખરીદી શકાય ? હાર્દિક કહે છે, “તમે તમારો કચરો એપ્લિકેશન પર વેચી શકો છો, બદલામાં કંઈ પણ લઈ શકો છો, પિઝા પણ લઈ શકો છો, અને જો તમે પિઝા બોક્સ સેવ કરો છો, તો તમે આગામી વખતે કંઈક વધુ ખરીદી શકો છો. હાર્દિકે 2017માં રિસાયકલ ડિસ્પર્સલ પ્રોડક્ટથી એપ લોન્ચ કરી હતી. આજે એંસી થી વધુ વિક્રેતાઓ અને પાંચ હજાર થી વધુ સબસ્ક્રાઇબર્સ છે.

ગ્રાહકો એપ્લિકેશન પર જઈ શકે છે, અને તેમના કચરાના બદલામાં કંઈ પણ ખરીદી શકે છે. રસોડાથી લઈને ટેબલવેર અને બાથરૂમની આવશ્યક વસ્તુઓ સુધી, તમને અહીં બધું જ મળશે. ડેકોરેટિવ ગુડ્સ અને સ્કિન કેર પ્રોડક્ટ્સ પણ એપ્લિકેશન પર વેચાણ માટે ઉપલબ્ધ છે.

ક્રેડિટ પોઇન્ટ્સ એકત્રિત કરી શકે છે

હાર્દિકે એપની એક રસપ્રદ ફીચર ક્રેડિટ વિશે વાત કરી હતી અને તેમને કચરો વેચવા અને ક્રેડિટ પોઇન્ટ એકત્રિત કરવા અને જરૂર પડે ત્યારે તમારી પસંદગી નો માલ ખરીદવા જણાવ્યું હતું. તેઓ કહે છે, “આ ગ્રાહકોને તેમના પાકીટ બનાવવામાં મદદ કરે છે અને તેઓ જ્યારે ઇચ્છે ત્યારે માલ ખરીદી શકે છે.”

ગ્રાહકો તેમના વોલેટમાં જમા થયેલા નાણાં કોઈપણ કોર્પોરેટ સોશિયલ રિસ્પોન્સિબિલિટી (સીએસઆર) પ્રવૃત્તિમાં પણ દાન કરી શકે છે. ઇનોવેટ ગ્રીન ટેક્નોલોજીઝ પ્રા.લિ.ની પેટા કંપની રિસાયકલ.ગ્રીન નો તેની સાથે કરાર છે. તેઓ કહે છે, “આ માત્ર એક કારણસર દાન કરવા વિશે નથી, અમે એક ડગલું આગળ વધીએ છીએ અને ખાતરી કરીએ છીએ કે જ્યારે સીએસઆર પ્રવૃત્તિ થઈ રહી હોય ત્યારે ગ્રાહકને બોલાવવામાં આવે છે.”

અમદાવાદમાં ડીએવીની વિદ્યાર્થિની શુભશ્રી એપ્લિકેશનના ઘણા ગ્રાહકોમાંની એક છે. પર્યાવરણને બચાવવા માટે કંપનીની ઝુંબેશથી તે ખૂબ પ્રભાવિત છે અને આ દિશામાં તેના કેટલાક પગલા પણ લીધા છે. શુભશ્રી મિત્રોના જૂથ સાથે ઘરે ઘરે જાય છે અને લોકોને કચરો અલગ રાખવાની સલાહ આપે છે. વધુમાં, તે સમજાવે છે કે શા માટે આ કચરાને લેન્ડફિલમાં મૂકવાને બદલે રિસાયક્લિંગ એકમોમાં રૂપાંતરિત કરવાની જરૂર છે. તેમના પ્રયત્નોને કારણે પાંચસો કિલોથી વધુ કચરો લેન્ડફિલના ઢગલામાં પ્રવેશવાનું ટાળવામાં આવ્યું છે.

પર્યાવરણ બચત મૂલ્યોને સમજવું (ઇએસવી)

ઇએસવીથી તમે જાણી શકો છો કે પર્યાવરણને બચાવવામાં તમારું યોગદાન શું હશે. હાર્દિક કહે છે, “અમારી પાસે ઇએસવી પર પેટન્ટ છે. તેથી, અમે તમને જણાવવા માટે સક્ષમ છીએ કે તમારા પગલાએ ઉત્પાદન ખરીદવા અને વપરાશ કરવાના આ ચક્ર દરમિયાન પર્યાવરણને કેવી અસર કરી છે. એકવાર ટ્રાન્ઝેક્શન પૂર્ણ થયા પછી ગ્રાહકને સર્ટિફિકેટ પણ આપવામાં આવે છે.

રિસાયકલ.ગ્રીને અત્યાર સુધીમાં સામૂહિક રીતે બસો ઓગણએંસી વૃક્ષો, છપ્ન હજાર ચારસો નેવું કિલો કાર્બન ઉત્સર્જન, સાડત્રીસ લાખ ઓગણસાઠ હજાર છસો પિસ્તાલીસ લિટર પાણી પ્રદૂષણ અને ચોપન હજાર ત્રણસો છપ્ન ચોરસ મીટર જમીન પ્રદૂષણને બચાવવામાં મદદ કરી છે. એકંદરે, કંપની સો ટનથી વધુ કચરો લેન્ડફિલમાં જતા બચાવવામાં સફળ રહી છે.

અત્યાર સુધી કચરા માટેની પિક-અપ સેવા માત્ર અમદાવાદમાં જ ઉપલબ્ધ છે પરંતુ ટીમ ટૂંક સમયમાં અન્ય શહેરોમાં વિસ્તરણ કરવા માંગે છે. શરૂઆતમાં હાર્દિકે ઘણા પડકારોનો સામનો કર્યો હતો પરંતુ તે અડગ રહ્યો હતો. તે તેના મંતવ્યોને વળગી રહીને સફળ થયો હતો અને પ્રારંભિક રોકાણકારો પાસેથી મૂડીના બે રાઉન્ડ પણ ઉભા કર્યા છે.