અમેરિકી સંશોધન સમૂહ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે વાયુ પ્રદૂષણ લગભગ 40% ભારતીયોના જીવનમાં નવ વર્ષથી વધુ ઘટાડો કરી રહ્યું છે.
યુનિવર્સિટી ઓફ શિકાગો (EPIC) માં એનર્જી પોલિસી ઇન્સ્ટિટ્યૂટ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલા રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે નવી દિલ્હી સહિત મધ્ય, પૂર્વ અને ઉત્તર ભારતના વિશાળ વિસ્તારોમાં રહેતા 480 મિલિયનથી વધુ લોકોને ઉચ્ચ સ્તરના પ્રદૂષણનો સામનો કરવો પડે છે.
“ચિંતાજનક વાત એ છે કે, ભારતમાં વાયુ પ્રદૂષણનું ઉચ્ચ સ્તર સમય જતાં ભૌગોલિક રીતે વિસ્તર્યું છે.” ઉદાહરણ તરીકે, મહારાષ્ટ્ર અને મધ્યપ્રદેશમાં હવાની ગુણવત્તા નોંધપાત્ર રીતે બગડી છે.
ખતરનાક પ્રદૂષણના સ્તરને કાબૂમાં રાખવા માટે 2019 માં શરૂ કરવામાં આવેલા ભારતના રાષ્ટ્રીય સ્વચ્છ હવા કાર્યક્રમ (NCAP) ની પ્રશંસા કરતા, રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે NCAP લક્ષ્યોને “મેળવવા અને જાળવી રાખવાથી” 1.7 વર્ષ સુધી દેશના લોકોનું જીવન બચશે અને નવી દિલ્હીનું લક્ષ્ય 3.1 % વધશે.
NCAP નો ઉદ્દેશ 2024 સુધીમાં 102 સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત શહેરોમાં ઔદ્યોગિક ઉત્સર્જન અને વાહનોના એક્ઝોસ્ટમાં ઘટાડો સુનિશ્ચિત કરીને, પરિવહન ઇંધણ અને બાયોમાસને બાળી નાખવા માટે કડક નિયમો લાવવા અને ધૂળના પ્રદૂષણને 20% -30% ઘટાડવાનો છે. તેમાં વધુ સારી મોનિટરિંગ સિસ્ટમનો પણ સમાવેશ થશે.
સ્વિસ સંગઠન આઇક્યુએરના જણાવ્યા અનુસાર, નવી દિલ્હી સતત ત્રીજા વર્ષે 2020 માં વિશ્વની સૌથી પ્રદૂષિત રાજધાની હતી, જે પીએમ 2.5 તરીકે ઓળખાતા ફેફસાને નુકસાન પહોંચાડતા હવાના કણોની સાંદ્રતાના આધારે હવાની ગુણવત્તાનું સ્તર માપે છે.
ગયા વર્ષે, નવી દિલ્હીના 20 મિલિયન રહેવાસીઓ, જેમણે કોરોનાવાયરસ લોકડાઉન પ્રતિબંધોને કારણે ઉનાળામાં સૌથી સ્વચ્છ હવા શ્વાસ લીધી હતી, પંજાબ અને હરિયાણાને અડીને આવેલા રાજ્યોમાં ખેતીના સૂકા ઘાસને સળગાવવાના તીવ્ર વધારાને કારણે શિયાળામાં ઝેરી હવાના સંપર્કમાં આવ્યા હતા.
ઇપીઆઇસીના તારણો અનુસાર, જો દેશ વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન દ્વારા ભલામણ કરાયેલા સ્તરોની હવાની ગુણવત્તામાં સુધારો કરે તો પડોશી દેશ બાંગ્લાદેશ સરેરાશ આયુષ્ય 5.4 વર્ષ વધારી શકે છે. ઇપીઆઇસીએ લાંબા સમય દરમિયાન વાયુ પ્રદૂષણના વિવિધ સ્તરના સંપર્કમાં આવેલા લોકોના સ્વાસ્થ્યની સરખામણી કરી અને પરિણામોને ભારતમાં અને અન્યત્ર વિવિધ સ્થળોએ લાગુ કર્યા.
જો આ સ્વચ્છતા અભિયાન સફળ કરવામાં દરેક લોકો આગળ આવે, તો સમયસર આપણે આપણું જીવન વધારી શકીએ છીએ અને આપણા દેશમાં સ્વચ્છ વાતાવરણ લાવી શકીએ છીએ.