દરેક બાળકને શિક્ષણનો અધિકાર મળે તે માટે સરકાર તમામ પ્રયત્નો કરે છે, પરંતુ કેટલીક વાર આ પ્રયાસ બધા બાળકો સુધી પહોંચતો નથી. ખાસ કરીને અલગ રીતે સક્ષમ બાળકો માટે વાંચન સામાન્ય બાળકો કરતા વધુ મુશ્કેલ કાર્ય બની જાય છે.
જો કે, અલગ રીતે સક્ષમ બાળકો માટે પણ ઘણી જુદી જુદી વિશેષ શાળાઓ ચલાવવામાં આવે છે, પરંતુ તેમ છતાં તે અપૂરતી સાબિત થાય છે. તેને ધ્યાનમાં રાખીને, 2011 માં, દૃષ્ટિહીન બાળકો ને ઓડિયો સ્વરૂપમાં શિક્ષણ સામગ્રી પ્રદાન કરવાની યાત્રા શરૂ થઈ હતી, જે આજે પણ ચાલુ છે.
મધ્યપ્રદેશ ના ઇન્દોરમાં રહેતી અનિતા શર્માએ દસ વર્ષ પહેલાં એકલીએ જ એક ટાસ્ક હાથ ધરી હતી, જે વર્ષોથી એક કાફલો બની ગઈ છે. અલગ રીતે સક્ષમ બાળકોને શિક્ષણના વિષયોને વધુ સારી રીતે સમજી શકે તે રીતે, તેઓએ ઓડિયો રેકોર્ડિંગ્સ કર્યા અને સીડી બનાવવાનું અને બાળકોને આપવાનું શરૂ કર્યું. થોડા જ સમયમાં તેના કામનો સારો પ્રતિસાદ મળ્યો.
યુટ્યુબ, વોટ્સએપ જેવા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મે તેમના કામને અત્યંત સરળ બનાવ્યું છે અને અત્યાર સુધીમાં હજારો બાળકોએ તેઓ પ્રદાન કરતી શિક્ષણ સામગ્રી નો લાભ લીધો છે. સાથે જ પાંચસો બાળકો હવે નોકરી શોધનાર બની ગયા છે.
વોઇસ ઓફ બ્લાઇન્ડ દ્વારા પાયો નાખવામાં આવ્યો
વ્યવસાયે રેડિયોમાં ઉદ્ઘોષક અનિતા શર્માએ વોઇસ ઓફ બ્લાઇન્ડ એનજીઓની મદદથી પોતાનું પગલું શરૂ કર્યું હતું. શરૂઆતમાં, તેમણે ઇન્દોરના દૃષ્ટિહીન બાળકોને તેમના અવાજમાં તૈયાર કરેલી વિષય વાર શિક્ષણ સામગ્રી પૂરી પાડી હતી. ત્યારબાદ તેણે યુટ્યુબ પર પણ વીડિયો લગાવવાનું શરૂ કર્યું. જેમ જેમ તેમની પદ્ધતિ કામ કરવા લાગી તેમ તેમ દેશના અન્ય રાજ્યો તરફથી હિન્દી ભાષી અલગ રીતે સક્ષમ બાળકો પાસેથી ઓડિયોના સ્વરૂપમાં સામગ્રી શીખવવાની માંગ કરવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ તેમણે સીડી બનાવી શિક્ષણ સામગ્રી મોકલવાનું શરૂ કર્યું.
https://t.co/cY8ZHKbIUX
Listen how to prepare for UPSC 2020 in less time— Anita Sharma (@sharmaanita207) September 16, 2020
અનિતાજીના જણાવ્યા અનુસાર, અત્યાર સુધીમાં હજારો બાળકોને તેમના દ્વારા શિક્ષણ સામગ્રી પૂરી પાડવામાં આવી છે. સાથે સાથે તેઓ આ બાળકોને સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓની તૈયારી માટે દૈનિક સામાન્ય જ્ઞાન બુલેટિન પણ પ્રદાન કરે છે. કોરોના રોગચાળા નો આ સમયગાળો બધા માટે મુશ્કેલ રહ્યો છે.
કામની દ્રષ્ટિએ અનિતા શર્મા માટે પણ આ એક પડકારજનક સમય હતો. લોકડાઉનમાં બધું બંધ થઈ ગયું ત્યારે બાળકોને સીડી મોકલવાનું કામ અટકી ગયું. આને કારણે મદદ થોડી અટકી ગઈ. ત્યારબાદ તેણે ગૂગલ ડ્રાઇવ પર તેની બધી શિક્ષણ સામગ્રી બચાવી. હવે તે દ્વારા બાળકોને શિક્ષણ સામગ્રી પૂરી પાડવામાં આવી રહી છે.
આ રીતે મદદની શ્રેણી શરૂ થઈ
વર્ષ 2011 માં, ઇન્દોરમાં કામ કરતી વખતે, તે એક સંગીત શિક્ષકને મળ્યો. વાતોમાં, શિક્ષકે તેને દૃષ્ટિહીન છોકરીઓને ભણાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો. આ પછી, અનિતા મહેશ બીજા જ દિવસે અંધ સંઘમાં પહોંચી. તેને પ્રથમ વખત અંધ છોકરીઓને ભણાવવાનું પસંદ હતું અને તે પછી ભણાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ. ધીમે ધીમે, અભ્યાસમાં સુધારો કરવા માટે, તેમણે ટેક્સ્ટ સામગ્રી ને પોતાના અવાજમાં રેકોર્ડ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ જોયા પછી, અપંગ બાળકો તેમને જોઈને મોટી સંખ્યાઓ જોડાવા લાગ્યા.