મહિલાઓ એ સમાજનો મહત્વનો ભાગ છે પરંતુ સમયની સાથે સાથે મહિલાઓ સમાજ અને રાષ્ટ્ર નિર્માણનો મહત્વનો ભાગ બની ગઈ છે. જ્યારે મહિલાઓ તેમના ઘર અને પરિવારો સુધી સીમિત હતી તેઓ બાઉન્ડ્રી વોલમાંથી બહાર નીકળીને અન્ય વિસ્તારોમાં ગઈ ત્યારે તેમને અભૂતપૂર્વ સફળતા મળવા લાગી. રમતગમતથી લઈને મનોરંજન સુધી, અને રાજકારણથી લઈને સૈન્ય અને સંરક્ષણ મંત્રાલય સુધી, મહિલાઓ માત્ર સામેલ જ નથી પરંતુ વિશાળ ભૂમિકા ભજવે છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસની ઉજવણી મહિલાઓની આ ભાગીદારી વધારવા અને મહિલાઓને તેમના અધિકારો વિશે જાગૃત કરવા અને તેમનું જીવન સુધારવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે 8 માર્ચે વિશ્વના તમામ દેશોમાં મહિલા દિવસ નિમિત્તે કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસની ઉજવણી ક્યારે અને ક્યાંથી શરૂ થઈ? શા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ ફક્ત 8 માર્ચે જ ઉજવવામાં આવે છે અને આ વર્ષની થીમ શું છે? તો ચાલો જાણી લઈએ મહિલા દિવસનો ઈતિહાસ અને વર્ષ 2022ની થીમ
1908માં અમેરિકામાં મજૂર આંદોલન થયું હતું, જેમાં મોટી સંખ્યામાં કામ કરતી મહિલાઓએ ભાગ લીધો હતો. લગભગ 15,000 મહિલાઓએ ન્યૂયોર્કના રસ્તાઓ પર કૂચ કરી અને તેમના અધિકારો માટે અવાજ ઉઠાવ્યો. શ્રમિક મહિલાઓએ માંગ કરી હતી કે તેમના કામના કલાકો ઘટાડવા જોઈએ અને પગાર ધોરણ પણ વધારવો જોઈએ. મહિલાઓએ પણ મતદાનના અધિકારની માંગણી કરી હતી. આટલી મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓનો તેમના અધિકારો અંગેનો બુલંદ અવાજ તત્કાલીન સરકારના કાને પડ્યો હતો. તેથી 1909 માં, ચળવળના એક વર્ષ પછી, અમેરિકાની સમાજવાદી પાર્ટીએ મહિલા દિવસની ઉજવણી કરવાની જાહેરાત કરી
8મી માર્ચે અમેરિકામાં મહિલાઓએ તેમના અધિકારો માટે માર્ચ કાઢી હતી. જે બાદ આવતા વર્ષે સમાજવાદી પાર્ટીએ આ દિવસે મહિલા દિવસ મનાવવાની જાહેરાત કરી હતી. તે જ સમયે, 1917 માં, પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન, રશિયાની મહિલાઓએ બ્રેડ અને ટુકડાઓ માટે હડતાલ શરૂ કરી. તેઓએ યુદ્ધ સંબંધિત તેમની માંગણીઓ અને મંતવ્યો પણ રજૂ કર્યા. આ પછી સમ્રાટ નિકોલસે પોતાના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું અને મહિલાઓને મતદાનનો અધિકાર મળ્યો.
તેમને આપવામાં આવેલા અધિકારોને ધ્યાનમાં રાખીને, યુરોપમાં મહિલાઓએ પણ થોડા દિવસો પછી 8 માર્ચે શાંતિ કાર્યકર્તાઓને ટેકો આપતા રેલીઓ કાઢી. આ કારણોસર, 8 માર્ચે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસની ઉજવણી શરૂ થઈ. પાછળથી 1975 માં, સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસને માન્યતા આપી.
ભલે આજે વિશ્વના તમામ દેશો અને આપણો સમાજ વધુ જાગૃત છે, પરંતુ મહિલાઓના અધિકારો અને અધિકારોની લડાઈ હજુ પણ ચાલુ છે. ઘણા કિસ્સામાં આજે પણ મહિલાઓને સમાન સન્માન અને અધિકારો મળ્યા નથી. આ અધિકારો અને મહિલાઓના સન્માન વિશે સમાજને જાગૃત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે દર વર્ષે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
વર્ષ 2021ના મહિલા દિવસની થીમ ‘મહિલા નેતૃત્વઃ કોવિડ-19ની દુનિયામાં સામાન્ય ભવિષ્ય હાંસલ કરવી’ હતી. આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ 2022 ની થીમ છે ‘જેન્ડર ઇક્વાલિટી ટુડે ફોર એ સસ્ટેનેબલ ટુમોરો’ એટલે કે ‘સસ્ટેનેબલ ટુમોરો માટે આજે લિંગ સમાનતા’. બીજી તરફ, મહિલા દિવસના રંગો જાંબલી, લીલો અને સફેદ છે. જાંબલી રંગ ન્યાય અને ગૌરવનું પ્રતીક છે. લીલો રંગ આશાનું પ્રતીક છે અને સફેદ શુદ્ધતાનું પ્રતીક છે.