એડીનો દુખાવો ઘણા લોકોને પરેશાન કરે છે અને તેનો દુખાવો એટલો તીવ્ર હોય છે કે તેને અવગણવું થોડું મુશ્કેલ બની જાય છે. મોટાભાગના લોકોમાં હીલ પેઇનની પેટર્ન હોય છે, એટલે કે એડીમાં તે ક્યાં થાય છે, ક્યારે થાય છે અને કેવી રીતે આગળ વધે છે. જેમ કેટલાક લોકો સવારે એડીમાં દુખાવાની ફરિયાદ કરે છે. આ એડીનો દુખાવો પ્લાન્ટર ફેસિટીસને કારણે પણ થઈ શકે છે. એ જ રીતે, એડીમાં દુખાવો થવાના ઘણા કારણો છે, જેને આપણે તેમના પ્રકારોના આધારે વહેંચી શકીએ છીએ. તો ચાલો એડીમાં થતા દુખાવા પાછળના કારણો વિશે વિગતવાર જાણીએ.
સ્ત્રીઓમાં એડીનો દુખાવો વધુ હોય છે
મહિલાઓ એડીના દુખાવાની ફરિયાદ કરે છે કારણ કે તેઓ આ સમસ્યા માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. તે સામાન્ય રીતે વધારે વજન ધરાવતી મહિલાઓ અથવા મેદસ્વી હોય છે અને સક્રિય જીવનશૈલીને અનુસરતી નથી. એવું નથી કે એડીનો દુખાવો પુરુષોમાં થતો નથી, પરંતુ જો આપણે બંનેની સરખામણી કરીએ તો તે પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓમાં વધુ જોવા મળે છે.
પગની એડીમાં દુખાવાના કારણો
1. નિષ્ક્રિય જીવનશૈલી
એડીના દુખાવાનું મુખ્ય કારણ નિષ્ક્રિય જીવનશૈલી છે જેમાં લોકો લાંબા સમય સુધી બેસીને ઓછા શારીરિક કામ કરે છે. જેમ કે ઓફિસમાં લાંબા કલાકો સુધી બેસી રહેવું અને કમ્પ્યુટર પર કામ કરવું અને કસરત ન કરવી. તેના કારણે શરીરનું વજન ઝડપથી વધે છે અને હાડકાંની મજબૂતાઈ ઓછી થવા લાગે છે અને એડીનો દુખાવો વધે છે.
2. ખોટા સેન્ડલતા પહેરવા
આ એડીમાં દુખાવાનું એક બાહ્ય કારણ છે, જેમાં ખોટી સાઇઝ અથવા ખરાબ સેન્ડલ અથવા બુટનો સમાવેશ થાય છે, આ કારણે તમારી એડીમાં અથવા એડીની પાછળ દુખાવો થઇ શકે છે. આવું ઘણીવાર થાય છે જ્યારે તમે નવા ચંપલ ખરીદો છો અને થોડા દિવસો સુધી પહેર્યા પછી, તમને તમારી એડીમાં દુખાવો થવાનું શરૂ થાય છે. તમે વિચારી શકો છો કે તમારી સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સ્થિતિઓ એડીમાં દુખાવો પેદા કરી રહી છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તે ખોટા સેન્ડલ અથવા બુટ પહેરવાને કારણે છે. તેથી, જો આવું થાય, તો તરત જ તમારા ચંપલ અને પગરખાં બદલો.
3. એડીના હાડકાં સાથે સંકળાયેલ વિકૃતિના કિસ્સામાં
એડીના હાડકાં સાથે જોડાયેલી વિકૃતિ હોય ત્યારે પણ લોકોને એડીમાં દુખાવો થાય છે. આવા વિકૃતિઓ હાડકા અને પગના નરમ પેશીઓમાં અસામાન્યતા તરફ દોરી શકે છે. ઉપરાંત, તમારી એડી હાડકામાં વિકૃતિ હોઈ શકે છે. આ કિસ્સામાં, એડીના પાછળના ભાગમાં પેશીઓમાં સોજા આવી શકે છે અથવા હાડકામાં ગઠ્ઠો હોઈ શકે છે. તેને તબીબી રીતે હેગલંડની વિકૃતિ કહેવામાં આવે છે અને તે ત્યારે થાય છે જ્યારે તમારી એડીની પાછળ વારંવાર દબાણ આવે છે. આ ખૂબ જ ચુસ્ત અથવા હીલમાં ચુસ્ત હોય તેવા પગરખાં પહેરવાને કારણે થઈ શકે છે. તે ઘણી વખત તે સ્ત્રીઓમાં વિકાસ પામે છે જે ઉંચી હીલના ચંપલ પહેરે છે, તેની પાછળ અન્ય ઘણા કારણો પણ હોય છે.
ઘણી વખત એડીના હાડકાં સાથે જોડાયેલી વિકૃતિ બાળપણથી જ હોઈ શકે છે. અથવા તે જન્મથી હોઈ શકે છે. આ કિસ્સામાં, વિકૃતિ સુધારવા અને એડીનો દુખાવો ઘટાડવા માટે સર્જરી કરવામાં આવે છે.
4. બર્સાઇટીસ
ફૂટ બર્સાઇટીસ ખૂબ સામાન્ય છે અને પુખ્ત વયના લોકોને વધુ અસર કરી શકે છે. હકીકતમાં, બર્સાઇટીસ ત્યારે થાય છે જ્યારે આપણી ‘બર્સા’, એક નાની, પ્રવાહીથી ભરેલી કોથળી જે આપણા સાંધા અને હાડકાને ગાદી અને લુબ્રિકેટ કરે છે, એ ઘાયલ થાય છે અથવા સોજો આવે છે. આને કારણે, તમે તમારી હીલમાં તીવ્ર દુખાવો, સોજો અને લાલાશ અનુભવી શકો છો. ક્યારેક પીડા અસહ્ય હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારે તમારા ડોક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ અને આ સમસ્યાની સારવાર કરાવવી જોઈએ.
આ સિવાય, બર્સાઇટીસના કારણો ઘણા હોઈ શકે છે, જેમ કે ડાયાબિટીસ, વધેલા યુરિક એસિડ અને થાઇરોઇડ વગેરેને કારણે. ખરેખર, આ સમય દરમિયાન શરીરમાં પ્રવાહીનું પ્રમાણ વધુ બને છે, જેના કારણે સોજો આવે છે અને તેના કારણે એડીમાં દુખાવો થાય છે.
5. એડી પાછળ દુખાવો (એચિલીસ ટેન્ડિનાઇટિસ)
એચિલીસ ટેન્ડિનાઇટિસ તમારી એડીના પાછળના ભાગમાં દુખાવો કરે છે. આ એક સામાન્ય સ્થિતિ છે જે ત્યારે થાય છે જ્યારે તમારા નીચલા પગના પાછળના ભાગમાં એચિલીસ ટેન્ડનમાં સોજો આવે છે અથવા ઘાયલ થાય છે. ખરેખર, એચિલીસ ટેન્ડન સ્નાયુને તમારી એડીના હાડકા સાથે જોડે છે અને જ્યારે તમે ચાલતા હો, દોડતા હો, સીડી ચડતા હો, કૂદતા હોવ અને તમારા અંગૂઠા પર ઉભા હોવ ત્યારે તેનો ઉપયોગ થાય છે. એચિલીસ ટેન્ડિનાઇટિસના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે જેમ કે
ટેન્ડનમાં કોલેજનના ભંગાણને ટેન્ડિનોપેથી કહેવામાં આવે છે.
ટેન્ડનમાં કેલ્શિયમનું કેલ્સિફિકેશન (કંડરાનું કેલ્સિફિકેશન)
ટેન્ડનમાં ચરબીનું સંચય
ટેન્ડનમાં કંઈક લાગવાથી
આમાં સારવાર માટે પેઇનકિલર્સ આપવામાં આવે છે. ખાસ કરીને જો સમસ્યા માત્ર એક મહિનાથી થઈ રહી હોય. ઉપરાંત, આ એક એવી સમસ્યા છે જેમાં હાઈ હીલ પહેરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. આમાં હાઈ હીલ પહેરવાથી લોકોને આરામ મળે છે. જો આ પીડા 6 મહિનાથી વધુ હોય તો તેમાં સ્ટેરોઇડ ઇન્જેક્શન આપવામાં આવે છે. આમાં, ઈન્જેક્શન ડોક્ટર દ્વારા જ અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર ખૂબ કાળજીપૂર્વક આપવામાં આવે છે. ધ્યાનમાં રાખો કે માત્ર ડોકટરો આ ઇન્જેક્શન આપવા જોઈએ.
6. એડીમાં નીચે દુખાવો
એડી હેઠળ દુખાવાનું સૌથી મોટું કારણ પ્લાન્ટર ફેસીટીસ છે. ખરેખર, આપણા પગમાં કમાન છે, તે કમાન સાથે ટફ ફાસીયા જોડાયેલ છે, જ્યાં તે હાડકા સાથે જોડાય છે, કેટલીકવાર ત્યાં સોજો આવે છે અને તેના કારણે એડીમાં દુખાવો થાય છે. આ માટેનાં કારણો આ મુજબ છે. જેમ કે –
- – જાડાપણું
- – શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં ઘટાડો
- – ડાયાબિટીસ
- – થાઇરોઇડ
- – યુરિક એસિડ વગેરેમાં વધારો શામેલ છે.
આવી સ્થિતિમાં, જો આ દુખાવો 6 અઠવાડિયાથી ઓછો હોય તો દવાઓ આપવામાં આવે છે અને જો તે 6 અઠવાડિયાથી વધુ હોય તો ઈન્જેક્શન આપવાથી આ સમસ્યા દૂર થાય છે.
એડીના દુખાવાના ઉપાય
એડીમાં દુખાવો અટકાવવાનો પહેલો રસ્તો એ છે કે સક્રિય જીવનશૈલીનું પાલન કરવું. તેમજ ખાસ કરીને
– ચાલવું, દોડવું અને જોગિંગ જેવી કસરતો કરો.
– મહિલાઓએ ઘરમાં રહેતી વખતે જ અંગૂઠા પર કુદકા મારવા જોઈએ. આ માટે તમે માટીમાં કૂદવાનો પ્રયાસ કરો કારણ કે જો તમે ફ્લોર પર કૂદકો લગાવશો તો ઘૂંટણ પર દબાણ આવશે.
– દોરડા કુદો.
– સ્ટ્રેચિંગ એક્સરસાઇઝ કરો.
ધ્યાનમાં રાખો કે એડીના દુખાવામાં યોગ કરવાથી કોઈ ફાયદો થતો નથી. કારણ કે આ દરમિયાન તમે મોટાભાગે બેસીને યોગ કરો છો. તેથી દોડવાનો અથવા ચાલવા જવાનો પ્રયાસ કરો.