કેન્દ્ર સરકાર ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે વિવિધ યોજનાઓ ચલાવી રહી છે. સરકારનું ધ્યાન ફક્ત કૃષિ દ્વારા જ નહીં પરંતુ પશુપાલન અને માછલી/મરઘાં ઉછેર વગેરે દ્વારા પણ ખેડૂતોની આવક બમણી કરવા પર છે. પશુપાલનની વાત કરીએ તો સરકારે તાજેતરમાં 9000 કરોડ રૂપિયાની યોજના તૈયાર કરી છે.
ગાયનો ઉછેર હંમેશાં ખેડૂતોની આવકનો નિયમિત સ્ત્રોત રહ્યો છે. ખેડુતો ગાયનું પાલન કરીને સારી કમાણી કરી શકે છે, બસ શર્ત એ છે કે તેઓ યોગ્ય જાતિ પસંદ કરે. અહીં આપણે ગીર ગાય વિશે વાત કરવા જઈ રહ્યા છીએ. જો તમે પણ પશુપાલન કરીને સારી કમાણી કરવા માંગતા હો, તો તમે ગીર ગાયને ઉછેરી શકો છો.
આ ગાય વાર્ષિક ધોરણે 2100 લિટરથી વધુ દૂધ આપે છે. આ ગાયનું દૂધ મોંઘું (70 રૂપિયા પ્રતિ લિટર) વેચાય છે, પરંતુ તેમાંથી તૈયાર કરેલા ઘીનો ભાવ પણ બજારમાં રૂ. 2000 થી વધુ છે. ડાયાબિટીઝ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશર સહિતના ઘણા રોગોના દર્દીઓ સારા ભાવ આપીને આ દૂધ લે છે.
ગીર ગાય કેવી છે?
આ જાતિ ગુજરાત ઉપરાંત મહારાષ્ટ્ર અને રાજસ્થાનમાં પણ જોવા મળે છે. મધ્યપ્રદેશ, હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશથી લઈને બ્રાઝિલ સુધી આ જાતિ પ્રખ્યાત છે. તેને દેસણ, ગુજરાતી, સુરતી, કાઠિયાવાડી અને સોરઠી પણ કહેવામાં આવે છે. તેમનું શરીર સામાન્ય રીતે લાલ રંગનું હોય છે જેના પર સફેદ ફોલ્લીઓ હોય છે. ગીર ગાયનું માથું ગુંબજ આકારનું અને કાન લાંબા છે. તેનું આયુષ્ય આશરે 12 થી 15 વર્ષ છે. તેમનું વજન 400-475 કિલો સુધી હોઇ શકે છે. તેના જીવનકાળમાં, આ ગાય 6 થી 12 બાળકોને જન્મ આપી શકે છે.
પશુ કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ ગાય ખરીદવામાં મદદ કરશે
ગીર ગાયની કિંમત 1 લાખથી 5 લાખ રૂપિયા સુધીની હોઈ શકે છે. તમે ક્યાંથી, કેટલા વર્ષની અને કેવા પ્રકારની ગાય ખરીદો છો તે તેના પર નિર્ભર છે. પશુ કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ તમને ગાય ખરીદવામાં મદદ કરશે. સરકાર પણ પશુપાલન દ્વારા ખેડૂતોની આવક વધારવા માંગે છે.
આવી સ્થિતિમાં, ખેડુતોને તેમના પોતાના પશુઓ હોય તેના માટે ગેરેન્ટી વિના લોન આપવામાં આવે છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ ખેડૂતોને દૂધ આપતા પશુઓની ખરીદીમાં મદદ કરવાનો છે. જો તમારી પાસે ગીર ગાય ખરીદવા માટે પૈસાની તંગી છે, તો પછી તમે પશુ કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા બેંકમાંથી લોન લઈ શકો છો. સરકાર પશુપાલકોને સબસિડી પણ આપે છે.
ગીર ગાયની લાક્ષણિકતાઓ
ગાયની આ જાતિમાં સ્વર્ણ કપિલા અને દેવમણી ગાયને શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. મળતી માહિતી મુજબ, સ્વર્ણ કપિલા દરરોજ લગભગ 20 લિટર દૂધ આપે છે અને તેના દૂધમાં 7 ટકા ફેટ હોય છે. જ્યારે દેવમણી ગાય કરોડોમાં એક છે. તે ફક્ત આ ગાયના ગળાની થેલીની રચનાના આધારે ઓળખવામાં આવે છે. ગીર ગાયમાંથી એ-2 દૂધ મળે છે.
તેના દૂધની વિશેષતા શું છે?
ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર સહિત અનેક રોગોના દર્દીઓ માટે ગીર ગાયનું દૂધ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે વિદેશી જાતિની અથવા જર્સીની અન્ય ગાયની તુલનામાં વધુ સુપાચ્ય અને આરોગ્યપ્રદ છે. એ -2 દૂધમાં લગભગ સાડા ત્રણ લિટરમાં 8 ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે. તેમાં જોવા મળતું એ -1 કેસીન પ્રોટીન આરોગ્ય માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે.
ગીર ગાયનું પાલન કરતી વખતે આ બાબતોનું ધ્યાન રાખો
- પશુચિકિત્સકના જણાવ્યા મુજબ, આ જાતિની ગાયોને જરૂરિયાત મુજબ જ ખોરાક આપવો જોઇએ.
- તેમને ફલીદાર ચારો ખવડાવતા પહેલા, તૂડી અથવા અન્ય ઘાસચારો મિશ્રિત કરવો જોઈએ જેથી ગાયોને આફરો અથવા અપચો ન થાય.
- ગીર ગાયને વરસાદ, સૂર્ય, ઠંડી અને પરોપજીવીઓથી બચાવવા માટે, જ્યાં સ્વચ્છ હવા અને પાણીની પ્રાપ્તિ હોય ત્યાં સારી શેડ બનાવવી જોઈએ.
- ગાયની સંખ્યા અનુસાર, ખાવાની જગ્યા મોટી અને ખુલ્લી હોવી જોઈએ. છાણ-પેશાબ વગેરેની ગટરની સારી વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.
નિષ્ણાતો કહે છે કે સગર્ભા ગાયને વધુ ચારો આપવો જોઇએ કારણ કે તેઓ શારીરિક રીતે પણ વધે છે. તેનાથી વાછરડા પણ સારા બનશે અને દૂધનું પ્રમાણ પણ વધારે રહેશે.