ક્યા કામો માટે ઉપયોગમા લેવાય છે વાંસના વૃક્ષોનું લાકડું, વાંચો આ લેખ અને જાણો…

સૌથી ઝડપથી વિકસતા છોડ નું નામ વાંસ છે. તે એક દિવસમાં જ વધીને એક મીટર થઈ જાય છે. આ પ્લાન્ટમાં અનેક ફીચર્સ છે. જો જમીન સખત હોય અને છોડના બીજ બહાર આવવા માટે જગ્યા શોધી ન શકે, તો તે જમીનના સ્તર નીચે વિકસતું રહે છે.

પાછળ થી જ્યારે વરસાદ પડે છે ત્યારે જમીન થોડી ઢીલી થઈ જાય છે અને છોડ જમીન પર ઉભા રહેવા માટે ઘણા મીટર સાથે ઉગે છે. પાછળ થી તે વધતા ઝાડમાં રૂપાંતરિત થાય છે. વાસ્તવમાં વાંસને ઘાસ ની પ્રજાતિમાં મૂકવામાં આવે છે, પરંતુ તેના વિસ્તરણ ને જોતાં તેને છોડ પણ કહેવામાં આવ્યો છે.

વાંસ એ ભારતના દરેક ભાગમાં જોવા મળતો છોડ છે. મેદાનો હોય કે પહાડી વિસ્તારો, તે તમામ પ્રકારના વિસ્તારોમાં સરળતાથી ઉગે છે. વાંસને બામ્બુસા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે જે લેટિન શબ્દ વાંસથી બનેલો છે. આ જ વાંસનો ઉપયોગ અંગ્રેજીમાં વાંસ માટે થાય છે.

વાંસ એ જ પ્રજાતિ નો સભ્ય છે જેમાં ડબ, ઘઉં, મકાઈ, જવ અને ડાંગર જેવી વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે. તેના મૂળ તંતુમય હોય છે, અને મૂળ લંબાઈમાં ટૂંકા હોય છે. મૂળ ખૂબ દૂર સુધી વિસ્તરતા નથી. વાંસની દાંડી હોલો છે. ચોક્કસ અંતર પર દાંડી પર પટ્ટાઓ હોય છે, જેને પરવસંધી કહેવામાં આવે છે.

વાંસના પાંદડા પાતળા હોય છે, અને ચીરા ના છેડે અણીદાર હોય છે. જો તમે કાળજીપૂર્વક સ્પર્શ ન કરો તો પાંદડા હાથ કાપી શકે છે. વાંસનો છોડ તેના સમગ્ર જીવનકાળમાં ફક્ત એક જ વાર ફળ ધરાવે છે. તેનું ફૂલ સફેદ છે. વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં વાંસ અને તેના લાકડા થી મકાનો બનાવવામાં આવ્યા છે.

ભૂકંપ અને પૂરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં વાંસના મકાનો બનાવવાની પરંપરા છે. વાંસના બીજ પણ ઘણી જગ્યાએ ખાવામાં આવે છે. સો ગ્રામ વાંસના બીજમાં સાઠ ગ્રામ થી વધુ કાર્બોહાઇડ્રેટ હોય છે. વાંસ ની સિત્તેર થી વધુ પ્રજાતિઓ છે જે વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાં ફેલાય છે. કદમાં થોડો તફાવત હોઈ શકે છે પરંતુ દાંડી લાકડા ની જેમ લાંબી અને સખત છે.

વિશ્વના અર્થતંત્રમાં વાંસ ની મોટી ભૂમિકા છે. વિશ્વના અર્થતંત્રમાં વાંસનું અંદાજિત યોગદાન બાર અબજ ડોલર સુધી નું છે. વાંસ વિવિધ પ્રકારના ઉત્પાદનો ઉત્પન્ન કરે છે જેની ખૂબ માંગ છે. વાંસ જોવા માટે ટકાઉ અને સુંદર છે. તેથી લોકો તેનો બ્યુટિફિકેશનમાં વ્યાપક પણે ઉપયોગ કરે છે. લોકો એવા ઘરોમાં બોન્સાઈ વાંસ વાવે છે જે કદમાં ખૂબ નાનું હોય છે.

અને શણગાર માટે ટેબલ વગેરે પર મૂકવામાં આવે છે. વાંસની સુંદરતાને જોતાં તેમાંથી બનેલી ડિઝાઇનર ચીજવસ્તુઓ ની માંગ ઝડપથી વધી રહી છે. વિશ્વમાં એવી ઘણી તકનીકો આવી છે જે વાંસમાંથી વિવિધ ડિઝાઇનર ઉત્પાદનો બનાવે છે જે બજારોમાં ઊંચા ભાવે વેચાય છે.

એક અંદાજ મુજબ, દેશ અને દુનિયામાં આશરે બે હજાર જેટલા વિવિધ પ્રકારના વાંસના ઉપયોગ થાય છે. એટલે કે, બે હજાર પ્રકારના ઉત્પાદનો વાંસ અને તેના લાકડામાંથી બનાવવામાં આવે છે, જેને બ્રાન્ડેડ કરવામાં આવે છે અને બજારોમાં ઊંચા ભાવે વેચવામાં આવે છે. લાકડાની સજાવટ, ઘર. ટોટ્સ, ચિલમેન, છત, ફર્નિચર અને રસોડાની વસ્તુઓ બનાવવામાં આવે છે.

વાંસનું ભારતમાં સૌથી વધુ ઉત્પાદન ઉત્તર-પૂર્વના રાજ્યોમાં છે. આ વિસ્તારોમાં પ્રોસેસિંગ દ્વારા વાંસના ઘણા ઉત્પાદનો નું ઉત્પાદન કરવામાં આવે છે. તેનાથી લોકોની આજીવિકા થાય છે. ઉત્તર-પૂર્વના વિસ્તારોમાં વાંસ ની ખેતી કરવામાં આવે છે અને વાંસનો માલ સારા ભાવે વેચાય છે.

વિશ્વમાં ચીન પ્રથમ ક્રમે છે જ્યાં વાંસની મોટાભાગની પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે. બીજું સ્થાન ભારત છે, જ્યાં વાંસ ની એકસો છત્રીસ પ્રજાતિઓ છે, અને તેમાંથી અઠાવન ઉત્તર-પૂર્વ ભારતમાં છે. બાગાયત, પશુધન અને મત્સ્યપાલનમાં વાંસના લાકડા નો વ્યાપક પણે ઉપયોગ થાય છે.

પછી તે પ્રાણીઓના ઘેરા નું નિર્માણ હોય કે તેમના નિવાસસ્થા ને ઘર હોય, વાંસનો ખૂબ ઉપયોગ થાય છે. બાગાયતમાં વાંસના સ્કેફોલ્ડિંગ અથવા બગીચા ના વાડા બનાવવામાં આવે છે. સ્ટીલવાયર અથવા ફેન્સિંગની તુલનામાં વાંસ પરનો ખર્ચ ઘટતો જાય છે.

મત્સ્યપાલનમાં વાંસ અને તેના લાકડા નો પણ વિવિધ રીતે ઉપયોગ થાય છે. માછલીના બીજને વાંસના લાકડામાંથી મત્સ્ય માળખા, માછલીની જાળી અને વાંસના બોક્સમાં લઈ જવામાં આવે છે. વાંસના લાકડા નો ઉપયોગ કૃષિ હેતુઓમાં પણ થાય છે. ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં બાસનો ઉપયોગ વધારે છે પરંતુ શહેરોમાં પણ સૌંદર્ય ઉત્પાદનો ની દ્રષ્ટિએ વાંસની માંગ ઝડપથી વધી રહી છે.