પિતૃપક્ષનું હિન્દુ ધર્મમાં વિશેષ મહત્વ છે. પિતુપક્ષ દરમિયાન, પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે તર્પણ કરવામાં આવે છે. પૂર્વજો વિશે દરેક રાજ્યમાં અનેક પ્રકારની વાર્તાઓ કહેવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે પિતૃપક્ષમાં દાન કરવાથી પૂર્વજોને શાંતિ મળે છે. આવી સ્થિતિમાં, પિત્રુપક્ષ દરમિયાન, આપણે જાણવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ કે પૂર્વજો વિશે શું વાર્તાઓ છે અને આ પૂર્વજો ક્યાં રહે છે …
પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ દર વર્ષે ભાદ્રપદ મહિનામાં પૂર્ણિમાના દિવસથી પિતૃપક્ષની શરૂઆત થાય છે. આ વખતે શ્રાદ્ધ પક્ષ 20 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થયો છે જે 06 ઓક્ટોબર 2021 સુધી ચાલુ રહેશે. આ 15 દિવસો દરમિયાન કોઈ શુભ કાર્ય ન કરવું જોઈએ. પિતુ પક્ષમાં, પૂર્વજોની આત્માઓની શાંતિ માટે પૂજા કરવી જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસો દરમિયાન યમરાજ જીવને પણ મુક્ત કરે છે જેથી તે તેમના સંબંધીઓ પાસેથી તર્પણ લઈને તે પરિવારના સભ્યોને આશીર્વાદ આપે.
કહેવાય છે કે પુણ્ય કરવાથી વ્યક્તિ પાપમાંથી મુક્તિ મેળવી શકે છે. તે જ સમયે, જે વ્યક્તિ જીવનમાં સારા કાર્યો કરે છે તેને સ્વર્ગમાં સ્થાન મળે છે અને જે વ્યક્તિ ખરાબ કાર્ય કરે છે અથવા પાપ કરે છે તેને નરકમાં સ્થાન મળે છે. પરંતુ, ઘણા ધાર્મિક પુસ્તકો એવા સ્થળનું પણ વર્ણન કરે છે જે સ્વર્ગ અને નરક બંનેથી અલગ છે. એવું કહેવાય છે કે આ તે જગ્યા છે જ્યાં પૂર્વજો એટલે કે આપણા વડીલો મોક્ષ મેળવવા માટે ત્યાં રહે છે.
જાણો પિતૃઓ ક્યાં રહે છે ?
પૂર્વજો માટે એક અલગ જગ્યા છે. નરકનો રહેવાસી આખરે સ્વર્ગ તરફ વળી શકે છે. પરંતુ, એક એવી જગ્યા છે જ્યાં કોઈ આશા નથી. આ સ્થળને પુત કહેવામાં આવે છે. તે મૃત્યુની ભૂમિમાં ફસાયેલા પિત્રો માટે અનામત છે, જ્યાં પુનર્જન્મની કોઈ આશા નથી.
આ જગ્યા પર કેવી રીતે રહે છે ?
કહેવામાં આવે છે કે આ જગ્યા પર પૂર્વજો ઊંધા લટકે છે અને તેમના પગ દોરડાથી ઉપર બાંધેલા હોય છે. જો કે, હિન્દુ કથાના અર્થશાસ્ત્ર અનુસાર, પુરુષ સ્વરૂપ આત્મા અને આત્માનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે જ્યારે સ્ત્રી સ્વરૂપ દ્રવ્ય અને શરીરનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. વૃદ્ધ પુરુષો આત્માનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. તે જ સમયે, દોરડું નશ્વર શરીરનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જેનાથી પ્રાણી વિશ્વ સાથે જોડાયેલું છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે જો તેના તમામ વંશજો સંતાન લેવાનો ઇનકાર કરે છે, તો તેઓ ક્યારેય દુનિયામાંથી બહાર નીકળી શકશે નહીં. તેઓ આ જ દુનિયામાં વિનાશ સુધી ફસાયેલા રહે છે.
પૂર્વજોનો પુનર્જન્મ ક્યારે થાય છે ?
‘પૂર્વજોનો પુનર્જન્મ ત્યારે જ થઈ શકે છે જ્યારે તેમના કોઈ વંશજ બાળક પેદા કરે. જેઓ બાળકને જન્મ આપ્યા વગર જ મૃત્યુની દુનિયામાં આવી ગયા છે, તેમનું પૃથ્વી પર કોઈ બાકી નથી જે તેમના પુનર્જન્મની ખાતરી કરી શકે, તેઓ પુતમાં રહેવા માટે બંધાયેલા છે. તેથી જ એક પુત્ર અને પુત્રીને સંસ્કૃતમાં પુત્ર અને પુત્રી કહેવામાં આવે છે, જેનો અર્થ થાય છે પુતથી છુટકારો આપનાર. બાળકને જન્મ આપીને, વ્યક્તિ તેના પૂર્વજોનું રન તો ચૂકવે જ છે, સાથે પિતાને મૃત્યુની દુનિયામાંથી જીવનની દુનિયામાં લાવવામાં પણ મદદ કરે છે.