રેલ્વેના પાટાને કાટ ન લાગવાનું કારણ ભાગ્યે જ તમે જાણતા હશો, જાણો આ મોટો તફાવત

રેલવે ટ્રેક મુસાફરો અને માલસામાનને તેમના લક્ષ્યસ્થાન સુધી લઈ જાય છે, રેલવે ટ્રેક ભારે ટ્રેનોનું વજન સહન કરે છે. આ ટ્રેક ભારે વજન તેમજ વરસાદ, સૂર્ય અને ઘણી કુદરતી આફતોનો સામનો કરે છે. આ રેલવે ટ્રેક લોખંડના બનેલા છે, પરંતુ તમે જોયું જ હશે કે આટલું પાણી અને પવન હોવા છતાં, તેમાં કાટ લાગતો નથી. તો શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે રેલવે ટ્રેક પર કાટ કેમ લાગતો નથી અને કાટ ન લાગવાના કારણો શું છે.

આજે અમે તમને આ માહિતી વિષે વિગતવાર જણાવીશું કે શા માટે રેલવે ટ્રેક પર કાટ લાગતો નથી. આ ઉપરાંત, જાણો કે રેલવે ટ્રેક કેવી વસ્તુઓથી બનેલો છે, જેના પર હવામાનની કોઈ અસર થતી નથી.

કાટ કેમ લાગે છે ?

રેલવે ટ્રેક પર કાટ કેમ લાગતો નથી તે જાણતા પહેલા, ચાલો તમને જણાવીએ કે લોખંડને કાટ કેમ લાગે છે. જ્યારે આયર્નથી બનેલી વસ્તુઓ ભેજવાળી હવામાં ઓક્સિજન સાથે પ્રતિક્રિયા આપે છે અથવા જ્યારે ભીનું હોય છે, ત્યારે લોખંડ પર આયરન ઓક્સાઇડનો ભૂરા પડ જમા થાય છે. આ બ્રાઉન કોટિંગ ઓક્સિજન સાથે લોહની પ્રતિક્રિયાને કારણે આયરન ઓક્સાઇડ બનાવે છે, જેને ધાતુનો કાટ અથવા લોખંડનો કાટ કહેવાય છે. આ ભેજને કારણે થાય છે અને આ સ્તર ઓક્સિજન, કાર્બન ડાયોક્સાઇડ, સલ્ફર, એસિડ વગેરેના સમીકરણથી રચાય છે. હવા અથવા ઓક્સિજનની ગેરહાજરીમાં લોખંડને કાટ લાગતો નથી.

રેલવે ટ્રેક વિશે શું ખાસ છે ?

રેલવે ટ્રેક બનાવવા માટે ખાસ પ્રકારના સ્ટીલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે માત્ર લોખંડમાંથી બનાવવામાં આવે છે. ટ્રેન ટ્રેક સ્ટીલ અને મેંગલોયને મિક્સ કરીને બનાવવામાં આવે છે. સ્ટીલ અને મેંગલોયના મિશ્રણને મેંગેનીઝ સ્ટીલ કહેવામાં આવે છે. તેમાં 12 ટકા મેંગેનીઝ અને 1 ટકા કાર્બન છે. આ કારણે ઓક્સિડેશન થતું નથી અથવા ખૂબ ધીમું હોય છે, તેથી તેમાં ઘણા વર્ષો સુધી કાટ લાગતો નથી. કાટને કારણે રેલવે ટ્રેક વારંવાર બદલવો પડે છે અને ખર્ચ પણ નોંધપાત્ર રીતે વધતો જાય છે.

તે જ સમયે, જો ટ્રેનનો ટ્રેક સામાન્ય લોખંડનો બનેલો હોય, તો હવાના ભેજને કારણે તે કાટ લાગશે. આ કારણે, ટ્રેક વારંવાર બદલવા પડશે અને તેના કારણે ખર્ચ વધશે. આ સાથે, રેલવે અકસ્માતોનું જોખમ પણ વધશે, આવી સ્થિતિમાં, રેલવે તેમના બાંધકામમાં ખાસ સામગ્રીનો ઉપયોગ કરે છે. ખરેખર, આ આયર્નમાં કાર્બનનું પ્રમાણ ઓછું છે અને કાટ લાગવાની શક્યતા પણ ઓછી છે.

એટલું જ નહીં, ઘણા લોકો એવું પણ માને છે કે વ્હીલ્સના ઘર્ષણ બળને કારણે પાટા પર કાટ લાગતો નથી, પરંતુ એવું નથી. આની પાછળ માત્ર સ્ટીલ અને મેંગલોયનું મિશ્રણ છે, જે રેલવે ટ્રેકને કાટથી બચાવે છે.