જાણો કેવી રીતે શરૂ થઈ રાખડી બાંધવાની પરંપરા…? શું છે રક્ષાબંધનના પર્વનુ વાસ્તવિક જીવનમા મહત્વ…?

ર વર્ષે શ્રાવણ મહિના ના પૂનમના દિવસે રક્ષાબંધન નો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે બહેન પોતાના ભાઈ ના કાંડા પર રક્ષા સૂત્ર બાંધે છે, અને પોતાની સુરક્ષા કરવાનું વચન આપે છે. જાણો આ વખતે ક્યારે થઈ રહ્યું છે, રક્ષાબંધન અને આ દિવસે રાખડી બાંધવાની પરંપરા કેવી રીતે શરૂ થઈ?

શ્રાવણ નો પવિત્ર મહિનો ચાલી રહ્યો છે. દર વર્ષે રક્ષાબંધન નો તહેવાર તે જ મહિના ની પૂનમની તારીખે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે તમામ બહેનો પોતાના ભાઈઓ ના કાંડા પર રાખડી બાંધી પોતાની રક્ષા કરવા અને જીવનભર સુખ-દુઃખમાં સાથે રહેવાનું વચન આપે છે, અને ભાઈ ને લાંબી જિંદગી ની શુભેચ્છા પાઠવે છે.

રાખી નો આ તહેવાર પૂર્ણિમા પર આવે છે, અને કેટલીક જગ્યાએ તેને રાખી પૂર્ણિમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વખતે રક્ષા બંધન બાવીસ ઓગસ્ટે છે. આ પ્રસંગે તમને જણાવી દઇએ કે રક્ષાબંધન પર રાખડી બાંધવાની પરંપરા કેવી રીતે શરૂ થઈ.

રાખડી બાંધવા ની પરંપરા વિશે ઘણી વાતો છે. એક ધાર્મિક માન્યતા છે કે યમરાજ ની બહેન યમુના એ શ્રાવણ પૂર્ણિમા ના દિવસે ભાઈના કાંડા પર રાખડી બાંધી હતી. બદલામાં યમરાજે યમુના ને અમરત્વનું વરદાન આપ્યું. તેથી જ દર વર્ષે શ્રાવણ મહિના ની પૂર્ણિમાના દિવસે બહેન પોતાના ભાઈ ને રાખડી બાંધે છે, અને બદલામાં ભાઈ તેને કેટલીક ભેટો આપે છે.

શ્રી કૃષ્ણ અને દ્રૌપદીની વાર્તા

રક્ષાબંધન ની એક કથા તાંબા યુગમાં ભગવાન કૃષ્ણ સાથે જોડાયેલી છે. દંતકથા અનુસાર, જ્યારે ભગવાન કૃષ્ણ એ શિશુપાલ ને મારવા માટે પોતાનું ચક્ર શરૂ કર્યું ત્યારે તેનો હાથ ઘાયલ થયો હતો અને લોહી વહી રહ્યું હતું. ત્યારબાદ દ્રૌપદીએ પોતાની સાડીમાંથી એક ટુકડો ફાડીને તેના હાથ પર બાંધી દીધો હતો અને શ્રીકૃષ્ણ ના હાથ માંથી લોહી નીકળતું બંધ કરી દીધું હતું. ત્યારથી ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે દ્રૌપદી ને પોતાની બહેન તરીકે સ્વીકારી હતી અને તેને કાયમ માટે રક્ષણ આપવાનું વચન આપ્યું હતું.

હુમાયુની વાર્તા પણ પ્રચલિત છે

અન્ય એક માન્યતા અનુસાર હુમાયુ ની રક્ષાબંધન ની કથા પણ પ્રચલિત છે. હજારો વર્ષ પહેલાં રાજપૂતો અને મુસ્લિમો વચ્ચે સંઘર્ષ થયો હતો ત્યારે ગુજરાતના સુલતાન બહાદુર શાહે ચિત્તોડ પર હુમલો કર્યો હતો. ત્યારે રાણા સંગ ની વિધવા રાણી કર્ણાવતી એ પોતાના અને પોતાના રાજ્યની રક્ષા માટે ગુજરાતના સુલતાન બહાદુર શાહ પાસે હુમાયુ ની મદદ માંગી હતી, અને તેને એક દોરો મોકલ્યો હતો. તે સમયે હુમાયુ એ કર્ણાવતી ને પોતાની બહેન તરીકે સ્વીકારી હતી અને તેના કાંડા પર દોરો બાંધી કર્ણાવતી અને તેના રાજ્યની સુરક્ષા માટે પોતાની સેના સાથે નીકળ્યો હતો.

પરંતુ હુમાયુ ચિત્તોડ પહોંચ્યો ત્યાં સુધીમાં ઘણું મોડું થઈ ગયું હતું. રાણી કર્ણાવતી એ જૌહર લીધો હતો અને સુલતાન બહાદુર શાહે ચિત્તોડ ને પકડ્યું હતું. આનાથી હુમાયુ ખૂબ ગુસ્સે થયો અને તેણે ચિત્તોડ પર હુમલો કર્યો. આ પછી બહાદુર શાહ અને હુમાયુ વચ્ચે યુદ્ધ થયું જેમાં હુમાયુ એ બહાદુર શાહ ને હરાવી ને ચિત્તોડની ગાદી પાછી લઈ લીધી અને કર્ણાવતી ના પુત્રને સોંપી દીધી. ત્યારથી રક્ષા સૂત્ર તરીકે કાંડા પર બાંધેલો દોરો બાંધવા લાગ્યો અને રક્ષાબંધન ના દિવસે રાખડી બાંધવાની પરંપરા શરૂ થઈ.