15 મી ઓગસ્ટના દિવસે આપણા દેશમાં શું થયું હતું, શા માટે આ દિવસ ખુબ યાદગાર છે
દેશનો 75 મો સ્વતંત્રતા દિવસ આ વર્ષે થોડી અલગ રીતે ઉજવવામાં આવશે. કોરોના રોગચાળાને કારણે, આ વખતે શાળાઓ, કોલેજો સહિત તમામ સરકારી અને ખાનગી સંસ્થાઓમાં પરેડ, સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો નહીં હોય, પરંતુ દેશની આઝાદીની વર્ષગાંઠ અંગે ઉત્સાહની કોઈ કમી રહેશે નહીં. આ ઓનલાઈન રાઉન્ડમાં ઓનલાઈન અભિનંદન આપવામાં આવશે અને આઝાદીની વાતો સાંભળવામાં આવશે. તે બધાને ખબર છે કે 15 મી ઓગસ્ટ 1947 ના રોજ આપણને આઝાદી મળી પરંતુ બહુ ઓછા લોકોને ખબર હશે કે આ આઝાદી અડધી રાત્રે મળી હતી. આની પાછળ પણ એક રસપ્રદ વાર્તા છે. જે વિશે અમે તમને અહીં વિગતવાર જણાવીશું.
15 ઓગસ્ટ 1947 એ આ પ્રમાણે નિર્ણય કર્યો
તે લોર્ડ માઉન્ટબેટન હતા જેમણે વ્યક્તિગત રીતે 15 ઓગસ્ટને ભારતની આઝાદીનો દિવસ નક્કી કર્યો હતો કારણ કે તેમણે આ દિવસને તેમના કાર્યકાળ માટે “ખૂબ જ ભાગ્યશાળી” માન્યો હતો. આની પાછળ એક ખાસ કારણ હતું. હકીકતમાં, બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન, 15 ઓગસ્ટ, 1945 ના રોજ, જાપાની સેનાએ તેમના નેતૃત્વ હેઠળ બ્રિટન સમક્ષ આત્મસમર્પણ કર્યું હતું. માઉન્ટબેટન તે સમયે સાથી દળોના કમાન્ડર હતા. લોર્ડ માઉન્ટબેટન દ્વારા આયોજિત 3 જૂનની તારીખે સ્વતંત્રતા અને ભાગલાના સંદર્ભમાં યોજાયેલી બેઠકમાં આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે 3 જૂનની યોજનામાં આઝાદીનો દિવસ નક્કી કરવામાં આવ્યો અને જાહેરમાં જાહેર કરવામાં આવ્યો ત્યારે દેશભરના જ્યોતિષીઓમાં આક્રોશ હતો કારણ કે જ્યોતિષીય ગણતરી મુજબ 15 ઓગસ્ટ 1947 નો દિવસ અશુભ હતો. અન્ય તારીખો વિકલ્પો તરીકે સૂચવવામાં આવી હતી, પરંતુ માઉન્ટબેટન 15 ઓગસ્ટની તારીખ પર જ અટકી ગયા, કારણ કે તે તેમના માટે આ ખૂબ જ ખાસ તારીખ હતી. છેવટે, સમસ્યાનો ઉકેલ શોધતા જ્યોતિષીઓએ મધ્યમ માર્ગ શોધી કાઢ્યો.
અભિજીત મુહૂર્તમાં સ્વતંત્રતા શંખ વગાડવામાં આવ્યો
તેમણે 14 અને 15 ઓગસ્ટની મધ્યરાત્રીનો સમય સૂચવ્યો અને તેની પાછળ અંગ્રેજી સમયને ટાંક્યો, જે મુજબ રાત્રે 12 વાગ્યા પછી નવો દિવસ શરૂ થાય છે. પરંતુ ગુજરાતી ગણતરી મુજબ, નવા દિવસની શરૂઆત સૂર્યોદય સાથે થાય છે. જ્યોતિષીઓ મક્કમ હતા કે સત્તા પરિવર્તનનો સંચાર 48 મિનિટના સમયગાળામાં પૂર્ણ થવો જોઈએ, જે અભિજીત મુહૂર્તમાં આવે છે. આ મુહૂર્ત સવારે 11.51 થી બપોરે 12.15 સુધી શરૂ થયો હતો અને 24 મિનિટનો સંપૂર્ણ સમયગાળો હતો. બપોરે 12.39 સુધીમાં ભાષણ આપવાનું હતું. જવાહરલાલ નહેરુ આ નિયત સમયમર્યાદામાં ભાષણ આપવાના હતા. વધારાનો અડધો ભાગ એ હતો કે ભાષણ 12 વાગ્યા સુધીમાં પૂર્ણ થવાનું હતું જેથી એક સ્વતંત્ર રાષ્ટ્રના ઉદય પર પવિત્ર શંખનો શેલ ફૂંકાય.
જૂન 1948 સુધીમાં ભારતે બ્રિટન છોડવાનું હતું, પરંતુ પરિસ્થિતિ આ રીતે બદલાઈ ગઈ
આ યોજના હેઠળ, શરૂઆતમાં જૂન 1948 સુધીમાં બ્રિટનથી ભારતમાં સત્તા સ્થાનાંતરિત કરવાનો પ્રસ્તાવ હતો. ફેબ્રુઆરી 1947 માં સત્તા સંભાળ્યા પછી, લોર્ડ માઉન્ટબેટને તરત જ સર્વસંમતિ સુધી પહોંચવા માટે ભારતીય નેતાઓ સાથે મંત્રણાઓની શ્રેણી શરૂ કરી. પરંતુ બધું એટલું સરળ નહોતું. ખાસ કરીને, જ્યારે ભાગલાના મુદ્દે ઝીણા અને નહેરુ વચ્ચે સંઘર્ષની સ્થિતિ હતી. એક અલગ રાષ્ટ્ર માટેની જિન્નાની માંગથી સમગ્ર ભારતમાં મોટા પ્રમાણમાં કોમી ઝગડા થયા અને પરિસ્થિતિ બગડતી ગઈ અને દરરોજ બેકાબૂ બનતી ગઈ. અલબત્ત, માઉન્ટબેટને આ બધાની અપેક્ષા રાખી ન હોત, તેથી આ સંજોગોએ માઉન્ટબેટનને 1948 થી 1947 સુધી ભારતની આઝાદીનો દિવસ એક વર્ષ અગાઉ મુલતવી રાખવાની ફરજ પડી.
1945 થી ચિહ્નો પ્રાપ્ત થયા હતા
1945 માં બીજા વિશ્વયુદ્ધના અંત સુધીમાં, બ્રિટીશ આર્થિક રીતે નબળા હતા અને ઇંગ્લેન્ડમાં પોતાનું સંચાલન કરવા માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યા હતા. વિવિધ સ્રોતો અનુસાર, બ્રિટીશ સત્તા દરેક પરિસ્થિતિમાં ખુબ નબળી હતી. મહાત્મા ગાંધી અને સુભાષચંદ્ર બોઝની પ્રવૃત્તિઓ આમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. 1940 ના દાયકાની શરૂઆતથી, લોકો ગાંધી અને બોઝની પ્રવૃત્તિઓથી ખૂબ જ ઉશ્કેરાયેલા હતા અને દાયકાની શરૂઆત સુધીમાં તે બ્રિટિશ સરકાર માટે ચિંતાનો વિષય બની ગયો હતો.
લડવૈયાઓ આ તકનો લાભ લે છે
તે જ વર્ષે બ્રિટિશ ચૂંટણીઓમાં, લેબર પાર્ટીએ લેબર પાર્ટી જીતી, જે ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓ દ્વારા લેવામાં આવી હતી કારણ કે લેબર પાર્ટીએ ભારત સહિત બ્રિટનમાં તત્કાલીન વસાહતને સ્વતંત્રતા આપવાનું વચન આપ્યું હતું. તેથી, લોર્ડ વેવેલે દેશની આઝાદી અંગે ભારતીય નેતાઓ સાથે મંત્રણા કરવા માટે પહેલ કરી, અને છૂટાછવાયા ડેડલોક હોવા છતાં, આ વાટાઘાટોને ખૂબ વેગ મળ્યો. ફેબ્રુઆરી 1947 માં, સત્તા સ્થાનાંતરણ માટે લોર્ડ માઉન્ટબેટનને ભારતના છેલ્લા વાઇસરાય તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.
હવે આઝાદીની 75 મી વર્ષગાંઠ
હવે આપણા દેશની આઝાદીની 75 મી વર્ષગાંઠ આવી રહી છે. આ માટે, હજારો સ્વતંત્રતા સેનાનીઓએ પોતાનો જીવ આપ્યો અને લાખો લોકોએ બ્રિટિશ શાસન સાથે લાંબી લડત લડી જેથી તેઓ દેશને લોકશાહી વ્યવસ્થામાં લાવી શકે. આપણો દેશ છેલ્લા 75 વર્ષમાં જે પરિસ્થિતિઓમાંથી પસાર થયો છે તેને બદલી શકાતો નથી પરંતુ ભવિષ્ય આપણા હાથમાં છે. આપણે પૂરતું નક્કી કરવાનું છે કે આપણે આપણા અધિકારો જાણી શકીએ અને ગૌરવની ભાવના સાથે લોકશાહીના કાર્યોમાં ભાગ લઈ શકીએ જેથી આપણું રાષ્ટ્ર સાચી દિશામાં આગળ વધી શકે.
