વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી પણ તેમના આધાર કાર્ડ અને પાન કાર્ડનું શું મહત્વ હોય છે, જાણો આ વિશે

પાન કાર્ડ, આધાર કાર્ડ એ આપણા જીવનના બે મહત્વના દસ્તાવેજો છે, જેના વગર તમે કોઈ કામ કરી શકતા નથી. આ કાર્ડ જીવનના દરેક વળાંક પર જરૂરી છે. બેંકમાં નાનું ખાતું ખોલવાથી માંડીને મોટો વ્યવસાય સ્થાપવા માટે, આ બે દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે કોઈના મૃત્યુ પછી પાન અને આધાર કાર્ડનું શું થાય છે ?

અમે તમને જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ કે કોઈના મૃત્યુ પછી, આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ જેવા જરૂરી દસ્તાવેજોનું શું કરવું જોઈએ.

મૃત્યુ પછી પાન કાર્ડ સાથે શું કરવું

બેંક ખાતા, ડીમેટ ખાતા અને આવકવેરા રિટર્ન ભરવા માટે પાન કાર્ડ સૌથી મહત્વનો દસ્તાવેજ છે. તેથી, આવા તમામ ખાતાઓ જ્યાં પાન કાર્ડ અનિવાર્યપણે જરૂરી છે, જ્યાં સુધી તે સંપૂર્ણપણે બંધ ન થાય ત્યાં સુધી તેને સુરક્ષિત રાખવું જોઈએ.

ઉદાહરણ તરીકે, જો ITR ફાઇલ કરતી વખતે, આવકવેરા રિટર્ન ફાઈલ કરવાની IT વિભાગની પ્રક્રિયા પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી તે વ્યક્તિનું પાન કાર્ડ સાચવી રાખવું જોઈએ.

પાન કાર્ડ સરન્ડર કરતા પહેલા મહત્વની વાત

યાદ રાખો કે આવકવેરા વિભાગ પાસે ચાર વર્ષ માટે એસેસમેન્ટ ફરીથી ખોલવાનો અધિકાર છે. આવી સ્થિતિમાં, જો મૃતકને કોઈ ટેક્સ રિફંડ હોય, તો ખાતરી કરો કે તે તેના ખાતામાં જમા થઈ ગયું છે એટલે કે ખાતામાં રિફંડ આવી ગયું છે. એકવાર ખાતા બંધ કરવા, આવકવેરા રિટર્ન વગેરે સંબંધિત મુદ્દાઓ ક્લિયર થઈ ગયા પછી, તેનો કાનૂની વારસદાર મૃત વ્યક્તિનું પાન આવકવેરા વિભાગને સોંપી શકે છે. આત્મસમર્પણ કરતા પહેલા, મૃતકના તમામ ખાતા અન્ય વ્યક્તિના નામે ટ્રાન્સફર અથવા બંધ કરવા જરૂરી છે.

પાન કાર્ડ કેવી રીતે સરેન્ડર કરવું ?

પાન કાર્ડ સરેન્ડર કરવા માટે, મૃતકના પ્રતિનિધિ અથવા તેના કાનૂની વારસદારને એસેસમેન્ટ અધિકારીને અરજી લખવાની રહેશે, જેના અધિકારક્ષેત્રમાં પાન કાર્ડ નોંધાયેલું છે. અરજીમાં ઉલ્લેખ કરવો જોઈએ કે પાન કાર્ડ શા માટે સોંપવામાં આવી રહ્યું છે, જેમાં નામ, પાન નંબર, મૃતકની જન્મ તારીખ અને મૃતકના મૃત્યુ પ્રમાણપત્રની નકલનો સમાવેશ થાય છે. જો તમને લાગે કે ભવિષ્યમાં ગમે ત્યારે પાન કાર્ડની જરૂર પડી શકે છે, તો તમારે મૃતકના પાન કાર્ડને સરેન્ડર કરવું ફરજિયાત નથી,

મૃત્યુ બાદ આધાર કાર્ડનું શું કરવું

આધાર કાર્ડ ઓળખના પુરાવા અને સરનામાના પુરાવા તરીકે એક આવશ્યક દસ્તાવેજ છે. LPG ગેસ સબસિડી, શિષ્યવૃત્તિ લાભો અને અન્ય તમામ સરકારી યોજનાઓનો લાભ લેવા માટે આધાર કાર્ડ ફરજિયાત છે. આધાર એક અનોખો નંબર છે, તેથી મૃત્યુ પછી પણ, આ નંબર હાજર રહે છે, તે બીજા કોઈને આપી શકાતો નથી.

મૃત્યુ પછી આધારનું શું થાય છે, તેને નાશ કરી શકાય છે કે નિષ્ક્રિય કરી શકાય છે તે પ્રશ્નના જવાબમાં, સરકારે પોતે સંસદમાં કહ્યું છે કે વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી તેનું આધાર નિષ્ક્રિય થતું નથી, કારણ કે આવી કોઈ જોગવાઈ નથી. એટલે કે અત્યારે કોઈ મૃત વ્યક્તિનો આધાર નંબર રદ કરવાની કોઈ વ્યવસ્થા નથી. ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલે જન્મ અને મૃત્યુ નોંધણી અધિનિયમ, 1969 માં ડ્રાફ્ટ સુધારા અંગે UIDAI પાસેથી સૂચનો માંગ્યા હતા. જેથી મૃત્યુનું પ્રમાણપત્ર આપતી વખતે મૃતકનો આધાર લઈ શકાય.

ડેથ સર્ટિફિકેટ સાથે આધાર લિંક કરો

હાલમાં, જન્મ અને મૃત્યુના રજિસ્ટ્રાર જન્મ અને મૃત્યુના આંકડાઓના કસ્ટોડિયન છે. આધારને નિષ્ક્રિય કરવા માટે રજિસ્ટ્રાર પાસેથી મૃત વ્યક્તિઓનો આધાર નંબર મેળવવા માટે હાલમાં કોઈ પદ્ધતિ નથી. પરંતુ એકવાર આ સંસ્થાઓ વચ્ચે આધાર નંબર વહેંચવાનું માળખું અમલમાં આવી જાય, પછી રજિસ્ટ્રાર મૃતકના આધાર નંબરને યુઆઈડીએઆઈ સાથે વહેંચવાનું શરૂ કરશે જેથી તેને નિષ્ક્રિય કરી શકાય. આધારને નિષ્ક્રિય કરવા અથવા તેને મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર સાથે લિંક કરવાથી આધાર માલિકના મૃત્યુ પછી તેનો દુરુપયોગ થતો અટકશે.