જો તમે ગુસ્સામાં તમારા બાળકોને આવું બોલો છો, તો તેમના મગજ પર ઘણી અસર થશે
દરેક માતાપિતા ઈચ્છે છે કે તેમનું બાળક કોઈ ખોટું કામ ન કરે. જ્યારે બાળકો આવું કામ કરે છે, ત્યારે માતા -પિતા બાળકો પર પોતાનો ગુસ્સો ઘણી રીતે કાઢે છે. ક્યારેક ગુસ્સામાં કહેલી કેટલીક બાબતો બાળકોના દિલ પર લાગી આવે છે. માતા -પિતા દ્વારા વિચાર્યા વગર બોલાયેલી આ વાતો બાળકો પર માનસિક રીતે અસર કરે છે. નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, માતા -પિતાએ તેમના બાળકોને આવી વાતો બિલકુલ ન કહેવી જોઈએ.
‘તારો જન્મ ન થયો હોત, તો સારું હતું’ –
ભલે તમે ગમે તેટલા ગુસ્સે હોવ, પરંતુ બાળકને ક્યારેય ભૂલથી પણ એવું ન કહેતા કે તારો જન્મ ન થયો હોત તો જ સારું હતું. કારણ કે કોઈપણ બાળક તેમના માતાપિતા પાસેથી આ સાંભળવા માંગતો નથી. આ વસ્તુઓ તમારા બાળકની લાગણીઓને દુઃખ પહોંચાડે છે, સાથે તેના આત્મસન્માનને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. આ બાળકના મનમાં આવી શકે છે કે કોઈ તેને પસંદ નથી કરતું.
‘ઉતાવળ કર અથવા હું તને અહીં છોડીને નીકળી જઈશ’ –
જો તમારે ક્યાંક જવું હોય અને તમને મોડું થતું હોય, તો ક્યારેય તમારા બાળકને એવું ન કહેવું જોઈએ, કે ઉતાવળ કર નહીં તો અમે તને છોડીને ચાલ્યા જઇશુ, બાળકો પુખ્ત વયના લોકોની જેમ સમયનું મૂલ્ય જાણતા નથી. આવા શબ્દો તેમના મનમાં ખોવાઈ જવાનો અથવા ત્યજી દેવાનો ભય પેદા કરે છે. જો તમને મોડું થઈ રહ્યું છે, તો પછી બીજી કોઈ રીતે ઉતાવળ કરવાની વાત કરો. આ બાબતો તમે તમારા બાળકોને પ્રેમથી પણ સમજાવી શકો છો.
‘તને જે કહેવામાં આવે છે તે તું ક્યારેય કરતો જ નથી અથવા કરતી જ નથી –
જો તમે તમારા બાળકને આ વાતો વારંવાર કહેશો, તો તેના મનમાં એવી લાગણી આવશે કે તે કશું બરાબર કરી શકતો નથી. જો તમે તેના બદલે એમ કહો કે હું ઇચ્છું છું કે તું આ કામ આ રીતે કર. તો તમારું બાળક તમારા પ્રેમ માટે તે કામ કરશે. તમે જે ઈચ્છો છો તે બાળકને સ્પષ્ટપણે સમજાવો અને જો તે ખોટું હોય તો પણ પ્રેમથી કહો કે તે આ રીતે કરવાનું હતું. જેથી બીજી વાર તમારું બાળક ધ્યાનમાં લે. તમે તમારા બાળકોને આવા શબ્દો બોલશો તો તે દરેક કામ ડરથી કરશે.
ભાઈ/બહેન જેવા બનો-
કોઈને અન્ય લોકો સાથે સરખામણી કરવાનું પસંદ નથી. બાળકોએ જે કર્યું છે તેણે તેના વખાણ સાંભળવા ગમે છે. આ પ્રકારની વાતો બાળકના મનમાં તેના ભાઈ/બહેન માટે દુશ્મનાવટની લાગણી વધારશે. આ બાબત બાળકના મનમાં સ્થિર થઈ જાય છે કે તે તેના ભાઈ અને બહેન જેટલો સારો ક્યારેય ન હોઈ શકે. યાદ રાખો કે દરેક બાળક અલગ છે અને તેની પોતાની વિશિષ્ટતા છે.
‘અમે આ ચીજ ખરીદી શકતા નથી’ –
જો તમે તમારા બાળકને કહો કે અમારી પાસે આ વસ્તુ ખરીદવા માટે પૈસા નથી, તો તેને લાગશે કે પૈસાથી દરેક સુખ ખરીદી શકાય છે. તેના મનમાં એ પણ આવશે કે તમે કોઈ પ્રકારની નાણાકીય કટોકટીમાં છો, ભલે તમારી પરિસ્થિતિ આવી ન હોય. બાળકને ના પાડવા માટે માન્ય કારણ આપો.
જો તમે જાણી જોઈને અથવા અજાણતા બાળકને આવી વાતો કહેતા હોવ તો તરત જ તમારા બાળકોની માફી માંગો અને સમજાવો કે તમારા કહેવાનો આ મતલબ નથી. તમે તેમને પ્રેમ કરો છો અને ભવિષ્યમાં આવી વાત નહીં કરો. બાળકો અપેક્ષા રાખે છે કે માતાપિતા તેઓ જે કરે છે તેમાં તેમને પ્રોત્સાહિત કરે છે. તેથી તમારા બાળકને દરેક બાબત પ્રેમથી સમજાવો અને તેમની પાસે બેસીને તેમને શીખવાડો.