જાણો શાસ્ત્રો મુજબ સ્નાનના આ જુદા-જુદા પ્રકારો અને જાણો કયો મંત્ર સ્નાન કરતા સમયે બોલવો ગણાય છે શુભ..?

સારા સ્વાસ્થ્ય અને સુંદર શરીર માટે દૈનિક સ્નાન આવશ્યક છે. જે લોકો રોજ સ્નાન કરે છે તેમને આરોગ્ય અને ધર્મની દૃષ્ટિએ ઘણા ફાયદા મળે છે. સૂર્યોદયસમયે સ્નાન કરીએ તો ધર્મની દૃષ્ટિએ ખૂબ શુભ છે. શાસ્ત્રો અનુસાર આપણે પણ આ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ.

પ્રાચીન કાળમાં વિદ્વાનો અને ઋષિઓ અને મુનિઓ સૂર્યોદય પહેલાં અથવા સૂર્યોદય સમયે જ સ્નાન કરતા હતા. સાથે જ સ્નાન કર્યા બાદ સૂર્યને પાણી અર્પણ કરતો હતો. શાસ્ત્રોમાં સમય જતાં વિવિધ પ્રકારના સ્નાનનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. સાથે જ સ્નાનની એક ખાસ પદ્ધતિનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ પદ્ધતિથી યોગ્ય સમયે સ્નાન કરો તો અનેક શુભ ફળ પ્રાપ્ત થાય છે. તો ચાલો જાણીએ સ્નાન સાથે જોડાયેલી અમુક વિશેષ બાબતો.

અહીં સ્નાન કરવાની યોગ્ય રીત છે

– દિવસના તમામ આવશ્યક કાર્યો માટે જુદા જુદા મંત્રોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. સ્નાન કરતી વખતે (સ્નાન મંત્ર) આપણે આ મંત્રો કહેવા જોઈએ:

गंगा च यमुने चैव गोदावरी सरस्वती |

नर्मदे सिंधु कावेरी जलेस्मिन संनिधिम कुरु ||

ગંગા (ગંગા), યમુના (યમુના), ગોદાવરી (ગોદાવરી), સરસ્વતી (સરસ્વતી), નર્મદા (નર્મદા), સિંધુ (સિંધુ), કાવેરી (કાવેરી) નદીઓની નદીઓ! (મારું સ્નાન કરવા માટે) આ પાણીમાં પ્રવેશકરો (તમે બધા). કેટલાક લોકો સ્નાન કરતી વખતે પાછળથી માથા પર પાણી રેડી દે છે અને તે પહેલાં આખું શરીર ગળી જાય છે, જ્યારે આ ખોટું છે. સ્નાન કરતી વખતે પહેલા માથા પર અને પછી આખા શરીર પર પાણી રેડો.

આની પાછળનું વૈજ્ઞાનિક કારણ એ છે કે આ રીતે સ્નાન કરવાથી આપણા માથાની ગરમી શરીર દ્વારા પગની બહાર જાય છે. શરીરને અંદરથી ઠંડક મળે છે. આ છે સ્નાનના વિશેષ પ્રકારો તો ચાલો આજે આ લેખમા આ અંગે થોડી વિસ્તૃત માહિતી મેળવીએ.

દેવ સ્નાન :

આજના સમયમાં મોટાભાગના લોકો સૂર્યોદય પછી જ સ્નાન કરે છે. સૂર્યોદય પછી જ નદીમાં સ્નાન કરો અથવા ઘરમાં વિવિધ નદીઓના નામનો જાપ કરો તો વિવિધ મંત્રોનો જાપ કરો, તો આ સ્નાનને દેવ સ્નાન કહેવામાં આવે છે.

બ્રહ્મ સ્નાન :

બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં એટલે કે લગભગ ૪-૫ .m., ભગવાનનું ધ્યાન કરતી વખતે જે સ્નાન કરવામાં આવે છે તેને બ્રહ્મ સ્નાન કહેવામાં આવે છે. જે વ્યક્તિ આ રીતે સ્નાન કરે છે તેને ઈષ્ટદેવની વિશેષ કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે અને તે જીવનના દુ:ખમાંથી છૂટકારો મેળવે છે.

ઋષિ સ્નાન :

જો કોઈ વ્યક્તિ વહેલી સવારે આકાશમાં જોવા મળે, જ્યારે આકાશમાં તારાઓ દેખાય અને તે સમયે નહાવા પડે, તો તે સ્નાનને ઋષિ સ્નાન કહેવામાં આવે છે. સૂર્યોદય પહેલાં સ્નાન કરવાથી માનવ સ્નાન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સૂર્યોદય પહેલાં સ્નાન શ્રેષ્ઠ છે.

દાનવ સ્નાન :

આજના વિશ્વમાં ઘણા લોકો સૂર્યોદય પછી સ્નાન કરે છે અને ચા-નાસ્તા પછી આવા સ્નાનને રાક્ષસ સ્નાન કહેવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર આપણે બ્રહ્મામાં સ્નાન કરવું, ભગવાનમાં સ્નાન કરવું જોઈએ અથવા ઋષિમાં સ્નાન કરવું જોઈએ. આ શ્રેષ્ઠ સ્નાન છે. રાત્રે કે સાંજે સ્નાન ન કરવું જોઈએ. સૂર્યગ્રહણ કે ચંદ્રગ્રહણનો દિવસ હોય તો એ કિસ્સામાં રાત્રે સ્નાન કરી શકાય છે.