તમારા બાળકોમા શરૂઆતથી જ આ સાત સંસ્કારો આપો, નહિ ચડે ક્યારેય પણ અવળા રસ્તે

આજકાલ એવું જોવામાં આવે છે કે ઘણા બાળકો ખોટા પગલા ભરે છે, જ્યારે તેમને ક્યાંયથી માન કે સન્માન મળતું નથી. હા, ઘણા બાળકો ઈચ્છે છે કે અન્ય લોકો તેમને ધ્યાન આપીને તેમના કામની પ્રશંસા કરે અને તે આદરને પાત્ર છે પરંતુ, આ માટે બાળકોએ પોતાને આ માટે સક્ષમ બનાવવું પડશે.

આવી સ્થિતિમાં તેમના માતાપિતાની મહત્વની ભૂમિકા છે, જેમણે તેમના બાળકોને જીવનના પાઠ ભણાવવા જોઈએ કે તેઓએ કેવો વ્યવહાર રાખવો જોઈએ. જેના કારણે અન્ય લોકો તેમને સાંભળે છે અને તેમને આદરથી જુએ છે. તો ચાલો તે વસ્તુઓ વિશે જાણીએ જે માતાપિતાએ તેમના બાળકોને શીખવવી જોઈએ.

તમારા વિચારો બીજાની સામે રાખો :

ખબર નહીં બાળકોના મનમાં કેટલા વિચારો ઉદ્ભવે છે. દરેક પરિસ્થિતિ ને તેના દૃષ્ટિકોણથી જુઓ અને પછી તેના માટે એક જ વિચારધારા બનાવો. આવી સ્થિતિમા માતાપિતા એ તેમના બાળકોને જણાવવું જોઈએ કે જો તમારા મનમાં કોઈ પણ પરિસ્થિતિ અંગે કોઈ વિચાર આવી રહ્યો છે તો ખચકાટ વિના તેને અન્ય લોકો સમક્ષ પ્રગટ કરો. આ સામેની વ્યક્તિ તમને ક્યારેય ન સમજવાની ભૂલ કરશે નહી તેમજ તે તમારા શબ્દોનું સન્માન કરશે.

અસત્યનો આશરો ન લો:

કેટલાક બાળકો અન્ય લોકો દ્વારા ધ્યાન આપવા અથવા તેમની વાતને પ્રકાશિત કરવા માટે જૂઠ નો આશરો લે છે. જ્યારે બીજા માણસને તે જૂઠ વિશે ખબર પડે છે. ત્યારે તેઓ બાળકને જૂઠું માને છે અને જ્યારે બાળક ભવિષ્યમાં યોગ્ય વાત કહે છે ત્યારે લોકો તેને જૂઠું માનતા નથી. માતા-પિતાની જવાબદારી છે કે તેઓ તેમના બાળકોને કહે કે જૂઠું બોલવું ખોટું છે. ખાસ કરીને બીજાની નજરમાં પોતાની જાતને ઉછેરવા માટે નું જૂઠ એક દિવસ પ્રકાશમાં આવે છે. તેથી જો તમે ઇચ્છો છો કે લોકો તમારી વાત સાંભળે, તો હંમેશાં સાચું બોલો.

જો તમારી સામે કોઈ ખોટું કરે તો તમારો અવાજ ઉઠાવો :

ઘણી વખત બાળકો લડાઈ, ઝઘડો, મારપીટ વગેરે ને કારણે ડરી જાય છે અને આ ભયભીત વાતાવરણમાં પોતાને કેદ કરી લે છે. આવી સ્થિતિમાં, માતાપિતા એ બાળકને નિર્ભય બનવાનું શીખવવું જોઈએ અને તેમને એ પણ કહેવું જોઈએ કે જો તમારી આસપાસ કંઈક ખોટું થઈ રહ્યું છે, તો તેનાથી ભાગશો નહીં પરંતુ સાથે મળીને, તેની સામે અવાજ ઉઠાવો. માતાપિતા ને સમજાવો કે તેઓ આ માટે વડીલની મદદ લઈ શકે છે. આવી પરિસ્થિતિઓનો એકલા સામનો કરી શકાતો નથી.

અન્ય લોકોનો સમય બગાડો નહી :

કેટલાક બાળકો એવા હોય છે જે અન્ય લોકોને પોતાની જાતને અથવા તેમના પરિવારને લગતી દરેક વાત કહેવાનું શરૂ કરે છે. જ્યારે તે વસ્તુને આગળના ભાગ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. આ જ કારણ છે કે લોકો આ બાળકોથી કંટાળી જાય છે, અને તેમની વાતો પર ધ્યાન આપતા નથી. આવી સ્થિતિમાં, માતાપિતા ને સમજાવો કે આવું કરવાથી અન્ય લોકોનો સમય બરબાદ થાય છે.

તમારા ઘર અથવા તમારી જાતને સંબંધિત વસ્તુઓ ક્યારેય મિત્રો સાથે શેર કરશો નહીં. અન્ય લોકો સાથે ફક્ત તે જ વસ્તુઓ શેર કરો જે અન્ય લોકો સાથે સંબંધિત છે. આમ કરવાથી, સામેની વ્યક્તિ બાળકને ધ્યાનથી સાંભળશે, સમજશે કે તે તેની સાથે સંબંધિત કંઈક કહેશે અને બાળકોના શબ્દોને પણ મહત્વ આપશે.

બાળકોને ‘ના’ શબ્દ કહેતા શીખવો :

આપણે હંમેશા આપણા બાળકને શીખવીએ છીએ કે આપણે વડીલોના શબ્દોનું પાલન કરવું જોઈએ. પરંતુ કેટલીકવાર કેટલીક પરિસ્થિતિઓ હોય છે જેમાં બાળકોએ આ શબ્દનો ઉપયોગ પણ ન કરવો જોઈએ. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ તમારા બાળકો ને વારંવાર પોતાનું અંગત કામ કરાવવા માટે કહેતું હોય તો આવી સ્થિતિમાં બાળકો ના શબ્દનો ઉપયોગ કરી શકે છે અને પોતાને તે પરિસ્થિતિમાંથી બહાર કાઢી શકે છે. આમ કરવાથી સામેની વ્યક્તિ તમને તમારું અંગત કામ કરવા માટે નહીં કહે અને તેઓ બાળકો સાથે વિચારપૂર્વક વાત કરશે. બાળકનો આત્મવિશ્વાસ પણ વધશે.

અન્યને પણ સાંભળો :

કેટલાક બાળકો ને આદત હોય છે કે તેઓ હંમેશા પોતાના શબ્દો કહેતા રહે છે, અને અન્યની વાતને અવગણે છે. આને કારણે, સામેની વ્યક્તિ બાળકને વિચારહીન માની શકે છે અથવા તે તમારા બાળકના દૃષ્ટિકોણને અવગણી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં સૌપ્રથમ કોઈને સારું શીખવો કે સાંભળવું ખૂબ મહત્વનું છે. માતાપિતાની જવાબદારી છે કે તેઓ તેમના બાળકોને સારા શ્રોતા બનાવે. અન્ય લોકો બાળકને તે જ ધ્યાનથી સાંભળશે જેમ બાળક તેમના શબ્દો સાંભળશે.

નાની નાની બાબતો પર ગુસ્સો ન કરો :

બાળકોને ઘણી વાર પોતાના મન પ્રમાણે કામ ન કરે કે પોતાની ઇચ્છાનું આખું નામ ન બનાવે તો તેમને હતાશ થવાની કે ગુસ્સો કરવાની આદત હોય છે. આનાથી અન્ય લોકો પણ ઝડપથી બાળકોથી કંટાળી શકે છે અથવા તે એક સમયે તેમની ઉજવણી કરવાનું બંધ કરી દેશે.

આવા માતા-પિતાએ તેમના બાળકને સમજાવવું જોઈએ કે દરેક ઇચ્છા પૂરી ન થાય અને દરેક બાબતમાં ગુસ્સો ન આવે. ખૂબ ગુસ્સે થવાથી લોકો બાળકને મૂર્ખ સમજી શકે છે. એવામાં તમારા બાળકને કહો કે જો તમે કોઈ વાત પર ગુસ્સે થઈ રહ્યા હોવ તો પણ તમને ગમતી વસ્તુઓ વિશે વિચારો અથવા તમને ગમતા ખોરાક વિશે વિચારો.