અનેક પ્રકારે થાય છે દાન, જાણો દાનના જુદા-જુદા પ્રકારોથી લઇને એના મહત્વ વિશે

હિન્દુ ધર્મમાં દસ ફરજો નો ઉલ્લેખ છે- ઈશ્વર પ્રાણિધન, સંધ્યા વંદના, શ્રાવણ મહ વ્રત, તીર્થચર ધામ, દાન, મકર સંક્રાંતિ-કુંભ પર્વ, પંચ યજ્ઞ, સેવા કાર્યા, સોળ સંસકરો અને ધર્મ નો પ્રચાર. અહીં આપણે દાનના પ્રકારો, મહત્વ અને મુહૂર્ત વિષે જાણીએ.

દાનના પ્રકારો :

વેદોમાં ત્રણ પ્રકારના દાતાઓ છે: ૧. ૨.મધ્યમ અને ૩.ઉત્તમ. સત્ય માટે ધર્મ નું પ્રગતિ સ્વરૂપ જે આપે છે તે શ્રેષ્ઠ છે. તે જે ખ્યાતિ કે સ્વાર્થ માટે આપે છે તે મધ્યમ ગણાય છે, અને તે કોઈ હેતુ વિના વેશ્યાગમણિ, ભંડાર, ભાટા, પાંડા ને જે આપે છે તેને ઉત્તમ માનવામાં આવે છે.

પુરાણોમાં ઘણા દાનનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. જેમ કે ગૌદાન, છત્રદાન, શણ-ચંપલ દાન, બેડ ડોનેશન, બ્લેન્કેટ ડોનેશન, સિરહાના ડોનેશન, મિરર કોમ્બ ડોનેશન, કેપ ડોનેશન, ડ્રગ ડોનેશન, જમીનદાન, મકાનદાન, અનાજદાન, ટિલ્ડન, કાપડ દાન, ગોલ્ડ ડોનેશન, ઘૃણાસ્પદ, મીઠું દાન, ગોળ દાન, રઝાન દાન, અન્નદાન, વિદ્યાદાન, અભયદાન અને ધન દાન. તેમાં આ દાન મુખ્ય છે 1.અન્ના દાન, 2.ટેક્સટાઇલ ડોનેશન, 3.ડ્રગ ડોનેશન, 4.જ્ઞાન દાન અને 5.અભયદાન.

કેટલાક દાન છે જે કોઈ ચોક્કસ વ્યક્તિને આપવામાં આવ્યા નથી. જેમ કે દીપદાન, છાયા દાન, શ્રમ દાન વગેરે. દાનના મુખ્યત્વે બે પ્રકાર છે – એક માયા માટે દાન અને બીજું ભગવાન માટે દાન છે. પહેલાં દાનમાં સ્વાર્થ છે, અને બીજી દાનમાં ભક્તિ છે.

દાનનું મહત્વ :

વેદ અને પુરાણોમાં દાન નું મહત્વ વર્ણવવામાં આવ્યું છે. દાન સંવેદનાત્મક આનંદ પ્રત્યેના જોડાણ ને દૂર કરે છે. મન ની ગ્રંથિઓ ખુલે છે જે મૃત્યુના સમયમાં લાભ કરે છે. મૃત્યુ થાય તે પહેલાં જીવન ની અરાજકતાથી બંધાયેલી બધી ગાંઠો ખોલવી જરૂરી છે. દાન એ સૌથી સરળ અને શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે.

કંઈ પણ દાન કરવાથી વિચાર અને મનમાં ખુલ્લા પણું રહે છે. મોહ નબળો છે, જે શરીરની મુક્તિ અથવા મુક્તિમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. બધા આસક્તિ અને લાગણી નો ત્યાગ કરવાથી દાન અને ક્ષમા થી શરૂ થાય છે. કોઈ પણ રોગ કે શોક સેવાભાવી વ્યક્તિ ને વળગી રહે છે. વૃદ્ધાવસ્થામાં મૃત્યુને સરળ બનાવવાનો, વૈરાગ્ય નો આ શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે અને તેને ગુણવાન પણ માનવામાં આવે છે.

દાન આપવું એ ગુણવાન કાર્ય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દાન કરવાથી મનુષ્ય ને પરલોકમાં પણ આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે. દાન આપવાથી મનુષ્યને મુક્તિ મળે છે. દાન કરવાથી જીવનની બધી મુશ્કેલીઓ જાતે જ સમાપ્ત થવા લાગે છે. દાન કરવાથી કર્મ સુધરે છે, અને કર્મ સુધરે તો ભાગ્ય બચાવવામાં મોડું નથી.

આપણા શાસ્ત્રોમાં ઋષિ દધિચીનું વર્ણન છે, જેમણે તેમના હાડકાં ને દાન કર્યું હતું, કર્ણ, જેમણે તેમની છેલ્લી ક્ષણોમાં પણ દંત ચિકિત્સક ને પોતાનું સોનું દાન કર્યું હતું. એક હાથે દાન આપ્યું ત્યારે તે ઘણા હાથે અમારી પાસે પાછો ફર્યો. એક જ શરત એ છે કે સમાજના ભલા માટે નિઃસ્વાર્થ ભાવે દાન આપવું જોઈએ. દાન કરવાથી તમામ શારીરિક, માનસિક અને આધ્યાત્મિક ગરમી દૂર થાય છે.

દાન કરવાથી ગ્રહદોષ, નક્ષત્ર દોષ, પિતૃદોષ, મંગલદોષ, કાલસરપા દોષ વગેરે તમામ પ્રકાર ની ખામીઓ દૂર થાય છે. જરૂરિયાતમંદ વ્યક્તિ ને દાન કરવાથી બધી ઇચ્છાઓ પૂરી થાય છે. દાન કરવા થી પરિવારમાં કોઈ પણ પ્રકારનું સંકટ ઊભું થતું નથી અને પરિવારમાં સુખ અને સમૃદ્ધિ જળવાઈ રહે છે.

દાન કરવાનો સમય અને મુર્હત :

જો તમારા દરવાજે યાચક આવે તો દાન કરો. જો કોઈ મહેમાન તમારા ઘરે આવે તો દાન કરો. જો તમે મંદિરમાં જાઓ તો દાન કરો. જો તમે કોઈ તીર્થ વિસ્તારમાં જાઓ તો દાન કરો. જો કોઈ શ્રાદ્ધ કર્મ કરે તો દાન કરો. સંક્રાંતિ પર્વ હોય તો દાન કરો. જો પરિવારમાં કોઈ ને પૈસા, માલ અથવા ખોરાક ની જરૂર હોય તો દાન કરો. જો દેશ, સમાજ અને ધર્મમાં કોઈ કટોકટી હોય તો દાન કરો. શાળાઓ, હોસ્પિટલો, ગૌશાળાઓ, આશ્રમો, મંદિરો, તીર્થો અને ધર્મો માટે દાન આપો. તમામ તહેવારો અને તીર્થોમાં દાન કરવા માટે શુભ પ્રસંગો છે. તેમને જાણ્યા પછી જ દાન કરો.

વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.

નોંધ – દરેક ફોટો પ્રતીકાત્મક છે (ફોટો સોર્સ : ગુગલ)

રોજ મેળવો ધાર્મિક વાતો સીધી તમારા WhatsApp માં !

આપ નીચે પ્રમાણે કોઈ પણ એક WhatsApp ગ્રુપમાં જોડાઈ શકો. ગ્રુપ – 1 ફૂલ હોય તો, ગ્રુપ – 2 ની લિંક ટ્રાય કરવી.

ધાર્મિક વાતો WhatsApp ગ્રુપ 6 – https://bit.ly/DharmikVato6

ધાર્મિક વાતો WhatsApp ગ્રુપ 7 – https://bit.ly/DharmikVato7

ધાર્મિક વાતો WhatsApp ગ્રુપ 9 – https://bit.ly/DharmikVato9

ધાર્મિક વાતો WhatsApp ગ્રુપ 10 – https://bit.ly/DharmikVato10

ધાર્મિક વાતો WhatsApp ગ્રુપ 11 – https://bit.ly/DharmikVato11

આપણું પેજ “આપણી સંસ્કૃતિ” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!

આપના સહકારની આશા સહ,

ટીમ આપણી સંસ્કૃતિ