સંપન્ન પરિવારની દીકરી બનેલી કોઠાવાળી, આવી છે ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડીની દર્દ ભરી કહાની

આ દિવસોમાં આલિયા ભટ્ટ તેની આગામી ફિલ્મ ‘ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી’ માટે ચર્ચામાં છે. ફિલ્મના ટીઝરની રજૂઆત સાથે જ તેના મજબૂત દેખાવ અને ભૂમિકાની પ્રશંસા કરવામાં આવી છે પરંતુ ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડીની ભૂમિકા જેમાં આલિયા ભટ્ટ જોવા મળે છે તે કોઈ કાલ્પનિક પાત્ર નથી. ઘણા લોકોના મનમાં પ્રશ્ન હશે કે આખરે ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી કોણ છે, જેના જીવન પર ફિલ્મ પણ બની? ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી વેશ્યાવૃત્તિના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા હતા. તે મુંબઈમાં કોઠા ચલાવતી હતી પણ તેની ઓળખાણ માત્ર આટલી જ સીમિત નથી. ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી ભલે પરિસ્થિતિને કારણે વ્યવસાયે વેશ્યાવૃત્તિમાં આવી ગઈ હોય, પરંતુ તેણે મહિલાઓ અને બાળકો માટે જે કામ કર્યું તે ઉદાહરણરૂપ બની ગયું. ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડીએ સેક્સ વર્કર માટે મોટું પગલું ભર્યું. આવો જાણીએ ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી વિશે.

ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડીનું સાચું નામ ગંગા હરજીવનદાસ કાઠિયાવાડી હતું. તેમનો જન્મ 1939માં ગુજરાતના કાઠિયાવાડમાં એક સંપન્ન પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પરિવારના સભ્યો વકીલાત સાથે જોડાયેલા હતા.

ગંગુબાઈ તેમના પરિવારની એકમાત્ર પુત્રી હતી અને પરિવારના સભ્યો ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડીને ભણાવીને કંઈક બનાવવા ઈચ્છતા હતા પરંતુ તેમને નાનપણથી જ ભણવામાં મન લાગતું નથી. ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી બાળપણથી જ અભિનેત્રી બનવા માંગતી હતી.

જ્યારે ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી 16 વર્ષની હતી ત્યારે તે તેના પિતાના એકાઉન્ટન્ટ રમણીકલાલના પ્રેમમાં પડી ગઈ હતી. પરિવાર આ સંબંધ માટે સહમત ન હતો, તેથી તેણે લવ મેરેજ કર્યા અને પતિ સાથે મુંબઈ ભાગી ગઈ.

ગંગુબાઈ તેના પતિ સાથે મુંબઈ આવી હતી પરંતુ તેના પતિએ તેની સાથે છેતરપિંડી કરી હતી. ગંગુબાઈને મુંબઈની એક દુકાનમાં માત્ર 500 રૂપિયામાં વેચી. પતિની છેતરપિંડીથી ગંગુબાઈ ક્યાંયની ન રહી. તે ન તો પરિવાર પાસે પાછી જઈ શકી કે ન તો તે ઘરમાંથી ભાગી શકી. હાલત સામે હાર માની લીધા બાદ તેણે દેહવ્યાપારમાં પ્રવેશ કરવો પડ્યો.

તે દિવસોમાં એક પ્રખ્યાત ડોન કરીમ લાલા રહેતા હતા, જેમના માટે શૌકત ખાન નામનો ઠગ કામ કરતો હતો. શૌકત ખાન ગંગુબાઈના ઘરે ગયો અને તેણીને આવું કરવા દબાણ કર્યું. ગંગુબાઈને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવા પડ્યા. ગંગુબાઈ શૌકત ખાનને સજા અપાવવા માટે મક્કમ છે અને કરીમ લાલા પાસે જાય છે અને તેમના વિશે ફરિયાદ કરે છે. કરીમ લાલાએ શૌકત ખાનને આકરી સજા કરી. આ પછી ગંગુબાઈએ કરીમ લાલાને રાખડી બાંધી અને તેમને પોતાનો ભાઈ બનાવ્યો.

ડોનને રાખડી બાંધીને ગંગુબાઈ કરીમ લાલાની બહેન બની. જેના કારણે તે સમગ્ર વિસ્તારમાં ગણનાપાત્ર બની ગયો હતો. લોકો ગંગુબાઈને ડોન તરીકે પણ જાણવા લાગ્યા. બાદમાં ગંગુબાઈ મુંબઈની સૌથી મોટી મહિલા ડોનની યાદીમાં સામેલ થઈ ગઈ.

ગંગુબાઈ ભલે કોઠેવાલી હોય, ભલે તે ડોન તરીકે પ્રખ્યાત હતી, પરંતુ તેણે આવા ઘણા સકારાત્મક પગલાં લીધા જે પાછળથી એક ઉદાહરણ બની ગયા. ગંગુબાઈએ સેક્સ વર્કર, અનાથ અને છેતરપિંડી દ્વારા આશ્રયમાં લાવવામાં આવેલી છોકરીઓની સુરક્ષા માટે કામ કર્યું હતું.

ગંગુબાઈએ એવી કોઈ સ્ત્રીને કોઠા પર મૂકી ન હતી જે વેશ્યાવૃત્તિ કરવા માગતી ન હોય. મહિલાની પરવાનગી વિના તેને બળજબરીથી ઘરમાં ઘુસાડી શકાતી ન હતી. આટલું જ નહીં, જે છોકરીઓ ગંગુબાઈની જેમ છેતરીને ત્યાં પહોંચી હશે, તેમને પણ તેમના ઘરે પાછા મોકલવાનો પ્રયાસ કર્યો. ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડીએ મહિલાઓની સુરક્ષા માટે અવાજ ઉઠાવવાનું શરૂ કર્યું. અનાથ બાળકો માટે કામ કર્યું.

ગંગુબાઈએ કમાથીપુરામાં યોજાયેલી સ્થાનિક ચૂંટણીમાં ભાગ લીધો હતો અને જીતી હતી.તેઓ એક વખત પંડિત જવાહરલાલ નેહરુને પણ મળ્યા હતા. તે દિવસોમાં નહેરુજી ગંગુબાઈના કાર્ય અને વ્યક્તિત્વથી ખૂબ પ્રભાવિત હતા.