જનેયુ ધારણ કરવા માટેના આ છે નિયમો અને મંત્રો, એકવાર વાંચો આ લેખ અને જાણો તમે પણ…

શાશ્વત પરંપરાના સોળ સંસ્કારોમાં ‘ઉપાણ્યન’ સંસ્કારનું ખૂબ મહત્વ છે. આ સંસ્કાર સામાન્ય રીતે દસ વર્ષ થી ઓછી વયના બાળકો દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ અંતર્ગત તેને સૂતરથી બનેલા ત્રણ પવિત્ર દોરા સાથે બલિદાનઅગ્નિ દ્વારા પહેરવામાં આવે છે.

યજ્ઞોપાવિતા અથવા જનેયુ પહેરનાર વ્યક્તિએ ઘણા નિયમોનું પાલન કરવું પડે છે. દાખલા તરીકે, જો દોરો ભૂલથી અશુદ્ધ થઈ જાય, તો તેને તાત્કાલિક કાઢીને બીજો નવો દોરો લગાવવો પડે છે. એકવાર બલિદાન વિધિ કરવામાં આવે પછી, વ્યક્તિએ જીવન માટે દોરો પહેરવો પડે છે. દરેક સનાતની હિન્દુ તેને પહેરી શકે છે. કોઈપણ બાળકનું યજ્ઞોપાવિતા ત્યારે જ કરવું જોઈએ જ્યારે તે તેના નિયમોનું પાલન કરી શકે. ચાલો યજ્ઞોપાવિતા ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક નિયમો વિગતવાર જાણીએ.

જનેયુ પહેરવાનું આધ્યાત્મિક મહત્વ :

ત્રણ દોરાવાળી જેનેઉ પહેરેલી વ્યક્તિએ જીવન ભર બ્રહ્મચર્ય નું નિરીક્ષણ કરવું પડે છે. જેનેઉ ના ત્રણ દોરા દેવલોન, પિતૃ લોન અને ઋષિ લોનના પ્રતીક માનવામાં આવે છે. તેને સત્વ, રાજા અને તામા અને ત્રણ આશ્રમો નું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે.

પરણેલી વ્યક્તિ અથવા તો ઘરમાલિક માટે છ દોરાનું સંપાદન કરનાર જનેયું હોય છે. આ છ દોરામાંથી ત્રણ દોરા પોતાના દોરા અને પત્ની માટે ત્રણ દોરા માનવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં કોઈ પણ ધાર્મિક કે શુભ કાર્ય વગેરે કરતા પહેલા જનેઉ પહેરવું જરૂરી છે. કોઈ પણ હિન્દુ વ્યક્તિ જનેયું વિના લગ્ન કરતો નથી.

જેનેઉ પહેરવાનો નિયમ :

યજ્ઞોપાવિતા હંમેશા ડાબા ખભાથી જમણી કમર સુધી પહેરવી જોઈએ અને મળ-મૂત્ર સમયે જમણા કાન પર મૂકવી જોઈએ અને હાથ સાફ કર્યા પછી જ કાનમાંથી નીચે ઉતારવી જોઈએ. યજ્ઞનોપવિત્તના આ નિયમ પાછળનો હેતુ યજ્ઞ સમયે યજ્ઞો ને કમરથી ઊંચો કરવાનો છે અને અશુદ્ધ ન થવાનો છે.

ઘરમાં કોઈના જન્મ કે મૃત્યુ દરમિયાન સૂતર આપ્યા પછી યજ્ઞોપવિતા ને બદલવાની પરંપરા છે. કેટલાક લોકો યજ્ઞોપાવિતામાં ચાવી વગેરે બાંધે છે. યાજ્ઞોપવિતા ની શુદ્ધતા અને ગરિમા જાળવવાનું ભૂલીને આવું ક્યારેય ન કરવું જોઈએ.

જેનેઉ પહેરવાનો મંત્ર :

• ઓમ યજ્ઞનોપવિતા પરમ પવિત્ર, પ્રજાપતિરત્સાહજ પુરાણ.
• જીવનકાળના પ્રતિમંચ શુભરા, યજ્ઞાનોપાવિતા બાલમાસ્તુ તેજા.

જેનેઉ ઉતારવાનો મંત્ર :

• એતવદ્દીન પર્યંતમ બ્રહ્મ ત્વમ્ ધરિતમ્ માયા.
• સુખમ તરીકે ગચ્છા સૂત્ર.