પ્રોટીન શરીર માટે કેવી રીતે ફાયદાકારક છે અને પ્રોટીનની ઉણપના લક્ષણો જાણો

આપણા શરીરને સ્વસ્થ અને મજબૂત બનાવવા માટે પ્રોટીન જરૂરી છે. પ્રોટીન સ્નાયુઓ, ત્વચા, ઉત્સેચકો અને હોર્મોન્સ માટે બિલ્ડિંગ બ્લોક તરીકે કામ કરે છે. પ્રોટીનનો વપરાશ શરીરના પેશીઓના નિર્માણમાં મદદ કરે છે. એક સર્વે મુજબ સમગ્ર વિશ્વમાં લગભગ 1 અબજ લોકો પ્રોટીનની ઉણપથી પ્રભાવિત છે. હાડકાંને મજબૂત બનાવવા માટે બાળપણમાં પ્રોટીનની ખૂબ જરૂર હોય છે. તે જ સમયે, વૃદ્ધાવસ્થા સાથે, વૃદ્ધો અને કોઈપણ રોગથી પીડાતા લોકોમાં પ્રોટીનનો અભાવ હોય છે. પ્રોટીનનું સેવન કરવાથી શરીરને ઉર્જા મળે છે. જો શરીરમાં પ્રોટીનનો અભાવ હોય તો તમે દિવસભર થાક, શરીર અને સાંધાનો દુખાવો અનુભવો છો. પ્રોટીનનો અભાવ વાળ અને નખ સંબંધિત સમસ્યાઓનું કારણ પણ બને છે. પ્રોટીન આપણા શરીરમાં ઘણા પ્રકારના ઉત્સેચકો, રસાયણો અને હોર્મોન્સ બનાવવામાં પણ મદદ કરે છે. શરીરમાં પ્રોટીનના અભાવને કારણે ઘણી સમસ્યા થાય છે. પ્રોટીન શરીર માટે કેમ ફાયદાકારક છે અને પ્રોટીનની ઉણપ હોય ત્યારે શરીરમાં કયા લક્ષણો દેખાય છે તે જાણો.

પ્રોટીનના ફાયદા

1 સ્નાયુ બનાવવામાં –

સ્નાયુઓ બનાવવા અને આકાર આપવા માટે પ્રોટીન જરૂરી છે. વજન ઘટાડવા દરમિયાન સ્નાયુઓ નબળા થાય છે, આ સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવવા માટે પણ પ્રોટીન જરૂરી છે. પ્રોટીન વર્કઆઉટ દરમિયાન સ્નાયુઓને થતા નુકસાનને રોકવામાં મદદ કરે છે.

2 ઇન્સ્ટન્ટ એનર્જી-

શરીરને કાર્બોહાઈડ્રેટ અને ચરબીમાંથી ઉર્જા મળે છે, પરંતુ જો તમે વજન ઓછું કરવા માટે ઓછી કેલરી લઈ રહ્યા છો, તો તમારા શરીરને પ્રોટીનથી ભરપૂર એનર્જી મળે છે. પ્રોટીન શરીરને તાત્કાલિક ઉર્જા આપવાનું કામ કરે છે.

3 હાડકાંને મજબૂત બનાવો-

પ્રોટીન તમારા હાડકાંનું સ્વાસ્થ્ય સુધારે છે. પ્રોટીન ઓસ્ટીયોપોરોસિસની શક્યતા ઘટાડે છે. પ્રોટીન હાડકાની ઘનતા જાળવવામાં અને મજબૂત કરવામાં પણ મદદ કરે છે.

4 રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો-

રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવા માટે પ્રોટીન અને એમિનો એસિડ જરૂરી છે. તેઓ રોગપ્રતિકારક તંત્રમાં ટી કોશિકાઓ, બી કોશિકાઓ અને એન્ટિબોડીઝ બનાવે છે જે શરીરને ચેપ સામે રક્ષણ આપે છે.

5 ઝડપથી ભૂખ ન લાગે-

પ્રોટીનથી ભરપૂર ખોરાક ખાવાથી ઝડપથી ભૂખ લાગતી નથી. આને કારણે વારંવાર ખાવાની ઈચ્છા થતી નથી. પ્રોટીન તમારા મગજ અને પેટને પણ સારું રાખે છે.

6 ચરબી બર્ન કરવામાં મદદ-

પ્રોટીન શરીરમાં મેટાબોલિઝમ વધારવાનું કામ કરે છે. જો તમે દિવસ દરમિયાન ઘણી કેલરી બર્ન કરો છો, તો તમારે યોગ્ય માત્રામાં પ્રોટીન લેવું જોઈએ. પ્રોટીન ચરબી બર્ન કરવામાં મદદ કરે છે.

7 હૃદયને સ્વસ્થ રાખો-

ઘણા સંશોધનોમાં જાણવા મળ્યું છે કે પ્રોટીનની યોગ્ય માત્રા શરીરમાં બ્લડ પ્રેશર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે એલડીએલ અથવા ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર પણ ઘટાડે છે, જે હૃદયના રોગોને ઘટાડે છે.

8 ઘાને ઝડપથી રૂઝાવે છે-

શરીરમાં પ્રોટીન સ્નાયુઓ અને અંગોના નિર્માણમાં મદદ કરે છે. પ્રોટીનથી શરીરના ઘા ઝડપથી રૂઝાય છે. પ્રોટીન સોજા ઘટાડે છે અને ઘા ઝડપથી મટાડે છે.

પ્રોટીનની ઉણપના લક્ષણો

– પ્રોટીનના અભાવે વાળ સુકાઈ જાય છે, નિર્જીવ થઈ જાય છે અને પડી જાય છે.

– શરીરમાં પ્રોટીનના અભાવને કારણે ચહેરા, ત્વચા, પેટમાં સોજો આવવા લાગે છે.

– પ્રોટીનના અભાવને કારણે સ્નાયુઓમાં દુખાવો શરૂ થાય છે.

– પ્રોટીનના અભાવને કારણે સ્નાયુઓ હાડકાંમાંથી પ્રોટીન શોષી લે છે. જેના કારણે હાડકાં નબળા પડી જાય છે.

– પ્રોટીનના અભાવને કારણે શરીરમાં ઘણો થાક અને નબળાઇ રહે છે. શરીરમાં ઉર્જાનો અભાવ છે.

– પ્રોટીન અને કેલ્શિયમની ઉણપને કારણે નખ તૂટવા લાગે છે અને નખ સંક્રમિત થાય છે.

– પ્રોટીનના અભાવને કારણે, શરીર ફૂલેલું અને ચરબીવાળું લાગે છે. શરીરને પૂરતી ઉર્જા મળતી નથી, જેના કારણે શરીર ઉર્જા બનાવવા માટે વધુ દબાણ લે છે.

– પ્રોટીનની ઉણપ રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે અને તમે ઝડપથી બીમાર પડવાનું શરૂ કરો છો.

– પ્રોટીનના અભાવને કારણે, બાળકોની ઉંચાઈ અટકી જાય છે, તેથી ચોક્કસપણે બાળકોના ખોરાકમાં પ્રોટીનનો સમાવેશ કરો.

– પ્રોટીનના અભાવને કારણે શરીરમાં નવા કોષો બનતા નથી અને કોષોના હીલિંગમાં પણ સમય લાગે છે.

શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપ કેવી રીતે દૂર કરવી.

– 1 કપ દહીંમાં 98 કેલરી અને 11 ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે. તેથી કહી શકાય કે દહીંમાં દૂધ કરતાં વધુ પ્રોટીન હોય છે, જે શરીર માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. ઉપરાંત, દહીંમાં સારા બેક્ટેરિયા હોય છે, જે શરીર માટે ઘણી રીતે ફાયદાકારક છે. સવારના નાસ્તામાં દહીં ખાવાથી આપણા આંતરડા સ્વસ્થ રહે છે અને આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે. આ સાથે, આ સારા બેક્ટેરિયા તમને પેટની સામાન્ય સમસ્યાઓ અને આંતરડાના કેન્સર જેવા ગંભીર રોગોથી પણ બચાવે છે. તો નાસ્તામાં દહીં ખાઓ અને પ્રોટીન સાથે શરીરને કેલ્શિયમ, વિટામિન સી અને વિટામિન-બી 12 વગેરે પણ પ્રદાન કરો.

– પ્રોટીન માનવ શરીરના યોગ્ય વિકાસ અને સમસ્યાઓ દૂર કરવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ અને આવશ્યક તત્વ છે. પનીર એ પ્રોટીનનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. નાસ્તામાં પ્રોટીનથી ભરપૂર પનીર ખાવાથી તમે લાંબા સમય સુધી સંપૂર્ણ અનુભવો છો. 100 ગ્રામ પનીરમાં લગભગ 14 ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે, જ્યારે એક ઇંડામાં લગભગ 7 ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે. આ રીતે, પનીરમાં ઇંડા કરતા વધુ પ્રોટીન હોય છે. તે ધીમે ધીમે પચે છે અને ભૂખના હોર્મોન્સને પણ સંતુલિત કરે છે. પ્રોટીન ઉપરાંત, પનીર ચરબી આયરન, કેલ્શિયમ અને મેગ્નેશિયમથી પણ ભરપૂર હોય છે, પ્રોટીનથી ભરપૂર પનીર નાસ્તા માટે સારી પસંદગી છે.

– કઠોળ પ્રોટીનથી ભરપૂર છે અને જો તમે તેને નાસ્તામાં શામેલ કરો છો, તો દિવસભર તમે ઉર્જાથી ભરપૂર રેહશો. ઉપરાંત, કઠોળમાં કેલ્શિયમ, સિલિકોન, આયરન, મેંગેનીઝ, બીટા કેરોટિન, પ્રોટીન, પોટેશિયમ અને કોપર પણ હોય છે, જે તમને સરળતાથી વજન ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. તમે કઠોળ દ્વારા શાકભાજી અને સલાડ બનાવી શકો છો. તેનું કેલ્શિયમ હાડકામાં થતી સમસ્યા પણ અટકાવે છે અને તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે.

– શરીર માટે દરેક પ્રકારના ડ્રાયફ્રુટ ફાયદાકારક છે જ, પરંતુ બદામ અને કાજુમાં વધુ પ્રોટીન જોવા મળે છે. બદામ અને કાજુ શરીરમાં ઉર્જા જાળવવા માટે સારો સ્રોત છે. સવારે ખાલી પેટ પર કાજુ અને બદામ ખાવાથી તે તમારા મગજને વધારે તીવ્ર બનાવે છે અને શરીરને શક્તિ આપે છે. જો તમે પ્રોટીન વિશે વાત કરો, તો પછી 8 થી 10 બદામ ખાધા પછી, તમારા શરીરને 12 ગ્રામ પ્રોટીન મળે છે. ઉપરાંત, 100 ગ્રામ કાજુમાં 18 ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે. આ રીતે બંને શરીર માટે ફાયદાકારક છે.

– 100 ગ્રામ મશરૂમમાં લગભગ 30 ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે. મશરૂમ્સમાં રહેલું ફાઈબર, પોટેશિયમ, વિટામિન સી બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખે છે અને આ રીતે તે તમારા હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. તેમજ મશરૂમ તમારા હાડકાંને મજબૂત બનાવે છે અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે.

– મગની દાળમાં ચરબી ઓછી હોય છે અને તેમાં પ્રોટીન વધારે હોય છે. મગની દાળ પ્રોટીનના શ્રેષ્ઠ આધારિત સ્રોતમાંથી એક માનવામાં આવે છે. તે પેટ માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. મગની દાળમાં સામાન્ય રીતે પ્રોટીન વધારે પ્રમાણમાં હોય છે. તેમાં 18 થી 22% ગ્રામ પ્રોટીન હોય છે એ સિવાય બીજું તેમાં કાર્બોહાઇડ્રેટ હોય છે. તે તમારા હાડકાં અને વાળ મજબૂત બનાવે છે અને તેમને લાંબા સમય સુધી સ્વસ્થ રાખે છે. તેથી તમારે સવારે નાસ્તામાં મગની દાળ ખાવી અથવા દાળ પીવી જ જોઇએ.