શું તમે કાળા કમળા વિષે જાણો છો ? જો નહીં, તો અહીં આ વિષે વિગતવાર જાણો.

એક સમય હતો જ્યારે કમળો સૌથી ખતરનાક રોગ માનવામાં આવતો હતો. કમળો જેને અંગ્રેજીમાં જોન્ડિસ કહે છે. કમળો લોહીમાં બિલીરૂબિનના સ્તરમાં વધારો થવાને કારણે થાય છે. કમળો કરતાં કાળા કમળો વધુ જોખમી છે. તેને કાળો કમળો એટલે કહેવામાં આવે
છે કારણ કે તે સમયે જ્યારે આ રોગનો ફેલાવો શરૂ થયો ત્યારે કોઈ ઉપાય નહોતો અને તે વધુ ગંભીર હતો, તેથી તેને કાળો કમળો કહેવામાં
આવે છે. કાળા કમળો હેપેટાઇટિસ બી અને સી વાયરસના ચેપને કારણે થાય છે. જે વ્યક્તિને કાળો કમળો થાય છે તેને ભૂખ ઓછી થવી,
થાક, તાવ જેવી સમસ્યાઓ થાય છે. આ રોગનું નિદાન ડોક્ટરના લોહીની તપાસ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આજના લેખમાં, અમે તમને કાળા કમળા વિષે વિગતવાર જણાવીશું.

કાળો કમળો શું છે ?

જ્યારે ક્રોનિક હિપેટાઇટિસ બી થાય છે, ત્યારે કાર્બન લીવરમાં રહે છે, પછી કાળો કમળો થાય છે. લીવરના આ નુકસાનને કારણે કેન્સર
જેવા રોગો થાય છે. આ રોગમાં, દર્દીનો રંગ પણ કાળો થવા લાગે છે. તેથી જ લોકો તેને સામાન્ય ભાષામાં કાળો કમળો કહે છે. પરંતુ તે
વૈજ્ઞાનિક નામ નથી. કમળો થાય ત્યારે ડોકટરો હેપેટાઇટિસ એ, બી અને સી માટે પરીક્ષણ કરે છે. પછી તેની તીવ્રતા જોઈને તેને કાળો
કમળો કહે છે.

કાળો કમળો સામાન્ય રીતે હિપેટાઇટિસ બી અને સીને કારણે થાય છે. આ વાયરસ લોહી દ્વારા શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. જ્યારે લોહીમાં જાય છે, ત્યારે તે લીવરને અસર કરે છે. જો તેને પ્રારંભિક લક્ષણો જોઈને ઓળખવામાં આવે છે, તો પછી સારવાર શક્ય બને છે. જો યોગ્ય સમયે કાળજી ન લેવામાં આવે તો કેન્સરની સાથે કિડનીના રોગો અને ત્વચાની સમસ્યા પણ થઇ શકે છે સાંધાના દુખાવોનાં લક્ષણો પણ આ રોગમાં જોવા મળે છે.

ડોક્ટર કહે છે કે જો પ્રારંભિક તબક્કે કમળો થાય છે, તો તે ઠીક થઈ જાય છે, પરંતુ દર્દીઓમાં આ વાયરસ લિવરમાં રહે છે અને અંદર પ્રવેશ
કરે છે, તે દર્દીઓમાં લીવર સંકોચવાનું શરૂ થાય છે અને લીવરને નુકસાન શરૂ થાય છે.

કાળા કમળાના લક્ષણો

કાળા કમળાના લક્ષણો સામાન્ય કમળો જેવા જ છે. અહીં લક્ષણો ચેપના 3 મહિનાની અંદર દેખાય છે.

– દર્દીને તાવ આવે છે

– થાક લાગે છે

– પીળી આંખો

– પીળું યુરિન

– નખનો રંગ પીળો થાય છે.

– ત્વચા પર ખંજવાળ આવે છે.

– ભૂખ મરી જવી

– સાંધામાં દુખાવો

– ઉલ્ટી થાય છે

– ડાયરિયા થાય છે

– ઉપલા પેટમાં દુખાવો

ડોક્ટર કહે છે કે હિપેટાઇટિસ સીનો તીવ્ર તબક્કો પ્રારંભિક છે. ચેપ પછીના પ્રથમ 6 મહિનાને તીવ્ર હીપેટાઇટિસ કહેવામાં આવે છે. આ
તબક્કામાં, દર્દીને થાક, ભૂખ ઓછી થવી જેવી સમસ્યાઓ હોય છે. જો દર્દીની રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત હોય, તો પછી આ લક્ષણો
થોડા સમયમાં મટાડવામાં આવે છે. જો આ લક્ષણોની સમયસર સારવાર કરવામાં નહીં આવે, તો ક્રોનિક હિપેટાઇટિસ સી ગંભીર સ્થિતિ
બની શકે છે. આ સ્થિતિમાં કાળો કમળો થાય છે. તેનાથી લીવરને વધુ નુકસાન થાય છે. જેમ કે કમળો વધતો જાય છે, સોજો શરૂ થાય છે.

લીવરની નિષ્ફળતામાં, આખા શરીરમાં સોજો આવે છે. ઉપરોક્ત લક્ષણો પર ધ્યાન આપીને કાળો કમળો ટાળી શકાય છે.

હેપેટાઇટિસ બી કેવી રીતે ફેલાય છે ?

ડોકટરો કહે છે કે કાળા કમળો માટે હેપેટાઇટિસ બી અને સી બંને જવાબદાર છે, પરંતુ હીપેટાઇટિસ બીના લક્ષણો વધુ દેખાય છે.

હેપેટાઇટિસ બી ફેલાવવાની રીતો આ મુજબ છે.

– જો માતાને હીપેટાઇટિસ બીથી ચેપ લાગે છે, તો તે પણ નવજાતમાં કાળા કમળો પેદા કરશે.

– નશા માટે ઘણા લોકો દ્વારા એક સોયનો ઉપયોગ.

– અસુરક્ષિત સબંધ બાંધવો.

– ટેટૂ કરાવતા સમયે લોકોએ કાળજી લેવી જોઈએ કે જે સોય દ્વારા તેઓ ટેટૂ કરાવી રહ્યા છે તે સુરક્ષિત છે.

હેપેટાઇટિસ સી કેવી રીતે ફેલાય છે ?

– ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના લોહીથી લઈને સ્વસ્થ વ્યક્તિ સુધી

– ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિથી કોઈ તંદુરસ્ત વ્યક્તિને સોય ઇન્જેકશન આપવું.

– જો કોઈ વ્યક્તિ ચેપગ્રસ્ત છે અને તેના બ્રશનો ઉપયોગ તંદુરસ્ત વ્યક્તિ દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે, તો પણ આ વાયરસ બીજી વ્યક્તિને ચેપ લગાવી શકે છે. જો ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના પેઢામાંથી લોહી નીકળ્યું હોય અને કોઈ અન્ય તેના બ્રશનો ઉપયોગ કરે તો હિપેટાઇટિસ સી હજી પણ તે વ્યક્તિમાં ફેલાય છે.

ડોકટરો કાળા કમળોનું નિદાન કેવી રીતે કરે છે ?

ડોક્ટર કહે છે કે કાળા કમળાને ઓળખવું થોડું મુશ્કેલ છે. કારણ કે પ્રારંભિક લક્ષણો જોતાં, આ રોગ વહેલી તકે દૂર થઈ શકે છે. તેના લક્ષણો જોયા પછી, ડોક્ટરને લોહીનું પરીક્ષણ કરે છે, જેમાં રોગ પકડાય છે.

ડોક્ટર કહે છે કે જ્યારે કમળાના દર્દી અમારી પાસે આવે છે, પછી જો તેના લક્ષણો કમળાના હોય તો તે લોહીની તપાસ કરાવે છે. જો કમળો તેમને લાંબા સમયથી રહે છે, તો પછી લીવરને તપાસવા માટે અલ્ટ્રાસાઉન્ડ કરવામાં આવે છે. જો ત્યાં ગંભીર કમળો હોય તો લીવરની બાયોપ્સી પણ કરવામાં આવે છે.

કમળો અટકાવવા માટેના ઉપાય.

કાળા કમળો ન થાય તે માટે, ડોકટરો દ્વારા આ પગલાં સૂચવ્યા છે-

– જો કોઈ વ્યક્તિ કોઈના લોહીનો ઉપયોગ કરી રહ્યો હોય, તો પહેલા તેની તપાસ કરો, લોહીમાં હેપેટાઇટિસ બી છે કે સીના સૂક્ષ્મજંતુઓ છે.

– દવા ગર્ભવતી સ્ત્રીને ફક્ત ડિલિવરી સમયે આપવામાં આવે છે. મહિલાઓને હિપેટાઇટિસ બીની રસી લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

– બહુવિધ લોકો માટે સમાન સોયનો ઉપયોગ કરશો નહીં. જ્યારે પણ તમે સોયનો ઉપયોગ કરો ત્યારે ખાતરી કરો કે તે સાફ છે અને નવી સોય છે.

– સબંધ બાંધતા સમયે ગર્ભનિરોધકનો ઉપયોગ કરો.

રસી લો

હિપેટાઇટિસ બી અને સીને રોકવા માટે ભારતમાં ઘણા વર્ષોથી રસીકરણ કરવામાં આવે છે. ભારત સરકારે પણ આ રસી પોલિયોની રસી સાથે આપવાની શરૂઆત કરી છે. આ રસી મેળવવા માટે 0-1-6 નો નિયમ અપનાવવામાં આવે છે.

0-1-6 નિયમ

0- પ્રથમ રસી બાળકને આપવામાં આવે છે.

1- બીજી રસી એક મહિના પછી આપવામાં આવે છે.

2-ત્રીજી રસી 6 મહિના પછી આપવામાં આવે છે.

ડોક્ટર કહે છે કે જો આ રસી કમળા સામે લડવા માટે સંપૂર્ણપણે અસરકારક છે. જો આ વાયરસ શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે, તો પછી રસી શરીરમાં એન્ટિબોડીઝ બનાવે છે જેમાંથી તે જીવે છે. લીવરને નુકસાન ન થાય ત્યાં સુધી કમળાની સારવાર સરળ છે.

જો તમને અહીં જણાવેલા કોઈપણ લક્ષણો દેખાય છે, તો તાત્કાલિક ડોક્ટરની મુલાકાત લો. ત્યારબાદ તેમના જણાવ્યા મુજબ રિપોર્ટ કરાવો અને સારવાર લો. કાળો કમળો એક ગંભીર રોગ છે. આને અવગણવા માટે, તેના લક્ષણો પર ધ્યાન આપવું મહત્વપૂર્ણ છે. કમળાની રસી પણ તેનું રક્ષણ છે.