વસતી ગણતરીમાં ભારતમાં નવો અભિગમ, આ વર્ષે મોબાઈલ એપ્લિકેશન દ્વારા થશે ગણતરી
ભારતમાં ફરી એક વાર વસ્તી ગણતરી થવા જઈ રહી છે. કેન્દ્ર સરકાર તરફથી લેખિત જવાબમાં ગૃહને કહેવામાં આવ્યું છે કે દેશમાં પ્રથમ વખત વસ્તી ગણતરીનું કામ સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ થશે. તેમજ મોબાઈલ એપ દ્વારા ડેટા કલેક્શન પણ પૂર્ણ થશે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારતમાં દર 10 વર્ષે વસ્તી ગણતરીનું કામ પૂર્ણ થાય છે. ભારત હાલમાં વિશ્વનો એવો દેશ છે જેની વસ્તી ઝડપથી વધી રહી છે. હાલમાં દેશની વસ્તી 130 કરોડથી વધુ છે.
મોબાઇલ ફોન નંબર જરૂરી રહેશે
કેન્દ્ર સરકારમાં ગૃહ રાજ્યમંત્રી નિત્યાનંદ રાય દ્વારા લેખિત પ્રશ્નનો જવાબ આપવામાં આવ્યો હતો. તેમણે ગૃહને જણાવ્યું છે કે મોબાઇલ એપની મદદથી ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવશે. સાથે જનગણનાપોર્ટલની મદદથી અલગ અલગ ડેટા પર નજર રાખવામાં આવશે અને તેનું સંચાલન કરવામાં આવશે. સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, પોર્ટલ પર મોબાઈલ ફોન નંબરની જરૂર પડશે તેમજ વ્યક્તિઓ વિશેની અન્ય માહિતી પણ જરૂરી રહેશે. સરકાર તરફથી કહેવામાં આવ્યું છે કે કોવિડ -19 રોગચાળાને કારણે, વસ્તી ગણતરી સંબંધિત બાકીની પ્રવૃત્તિઓ આગળના આદેશો માટે મુલતવી રાખવામાં આવી છે.
માહિતી સુરક્ષાની ખાતરી
કોઈપણ વ્યક્તિએ દરેક ક્ષેત્ર માટે આપેલા જરૂરી કોડની મદદથી જરૂરી માહિતી ભરવાની હોય છે. આ પછી, રજિસ્ટર્ડ મોબાઇલ નંબર પર એક ઓળખ નંબર મોકલવામાં આવશે. આ નંબર કમ્પ્યુટિંગ સત્તાવાળાઓ સાથે તેમને મદદ કરવા માટે શેર કરવો પડશે જેથી ડેટા આપમેળે સમન્વયિત થઈ શકે. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે એકત્રિત કરવામાં આવેલા ડેટાનો ઉપયોગ અન્ય ડેટાબેઝ તૈયાર કરવા માટે પણ કરવામાં આવશે જેમ કે નેશનલ રજિસ્ટર ઓફ સિટિઝન્સ. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘સેન્સસ એક્ટ 1948 હેઠળ વસતી ગણતરીમાં દરેક વ્યક્તિનો ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવશે અને તેને કાયદા હેઠળ કોઈપણ રીતે જાહેર કરવામાં આવશે નહીં.’
અત્યાર સુધીમાં 15 વખત વસ્તી ગણતરી કરવામાં આવી છે
સરકારનું કહેવું છે કે અત્યારે તેનો કોઈ જાતિ સંબંધિત ડેટા જાહેર કરવાનો કોઈ ઈરાદો નથી. દેશમાં દર 10 વર્ષે વસ્તી ગણતરીનું કામ કરવામાં આવે છે. ભારતની વસ્તી ગણતરી વર્ષ 2011 સુધી 15 વખત હાથ ધરવામાં આવી છે. પ્રથમ વસ્તી ગણતરી 1872 માં બ્રિટિશ વાઇસરોય લોર્ડ મેયો દ્વારા કરવામાં આવી હતી. ભારતની પ્રથમ અને સત્તાવાર વસ્તી ગણતરી 1881 માં થઈ હતી. 1949 થી, આ કામ ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ અને ભારત સરકારના ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ વસતી ગણતરી કમિશનર દ્વારા કરવામાં આવે છે. વર્ષ 1951 પછી, સેન્સસ એક્ટ, 1948 હેઠળ સમગ્ર વસ્તી ગણતરી પૂર્ણ થઈ. છેલ્લી વસ્તી ગણતરી વર્ષ 2011 માં કરવામાં આવી હતી.
